ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی علوفه و دانه اکوتیپ های بومی چاودار در ایران

منابع ژنتیکی بومی چاودار در ایران دارای سازگاری و تنوع بالایی می باشد که تامین علوفه موردنیاز در اقلیم های مختلف و متنوع کشورمان را مقدور می سازد. در این پژوهش تعداد نه اکوتیپ چاودار، به همراه ارقام تجاری چاودار، جو و تریتیکاله در سه سال زراعی 94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج ارزیابی شدند. پژوهش شامل سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. بررسی صفات فنولوژیکی، مرفولوژیکی و زراعی اکوتیپ ها در سال های مختلف نشان داد اثر متقابل سال و اکوتیپ بر همه صفات به جز صفت روز تا گلدهی معنی دار بود. براساس عملکرد علوفه خشک اکوتیپ شماره 119 چاودار دارای بالاترین میانگین بود و رقم تریتیکاله پایین ترین میانگین را به خود اختصاص داد (به ترتیب 68/5 و14/4 تن در هکتار). همبستگی صفات عملکرد علوفه، عملکرد دانه و وزن هزاردانه با سطح برگ پرچم معنی دار شد. براساس مقایسه درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز در علوفه، اکوتیپ شماره 119 و رقم جو والفجر به طور معنی داری پایین تر از سایر نمونه ها بودند (به ترتیب 60 و 56 درصد). براساس میانگین فیبر موجود در علوفه نیز اکوتیپ شماره 119 پایین ترین میانگین را به خود اختصاص داد (33 درصد). لذا به نظر می رسد اکوتیپ شماره 119 علاوه بر پتانسیل بالای تولید علوفه، دارای کیفیت علوفه مطلوبی نیز می باشد.