اثربخشی آموزش برنامه ایمن سازی روانی بر جهت گیری زندگی و تنظیم هیجان میان فردی نوجوانان

 نوجوانی دوره تغییرات اساسی جسمی، روان‌شناختی و تغییرات عمده در تعاملات اجتماعی و روابط افراد است و امروزه برنامه‌های ایمن‌سازی نوجوانان جزو اهداف و اولویت‌ها به‌شمار می‌رود. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش برنامه‌ ایمن‌سازی روانی بر جهت‌گیری زندگی و تنظیم هیجان میان‌فردی نوجوانان بود.

روش‌ بررسی:

 روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری شش‌ماهه انجام شد. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه اول به تعداد 9780 نفر تشکیل دادند که در سال تحصیلی 98-1397 در 38 دبیرستان منطقه شانزده تهران مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش برای انتخاب جمعیت نمونه از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. برای این منظور ابتدا از بین 38 دبیرستان موجود در منطقه شانزده آموزش‌و‌پرورش تهران، سه دبیرستان به‌صورت تصادفی در نظر گرفته شد و دانش‌آموزان آن، پرسش‌نامه‌های پژوهش را تکمیل کردند. سپس تعداد بیست دانش‌آموز از این دبیرستان‌ها، دارای نمره کمتر از خط برش پرسش‌نامه‌های تحقیق، به‌طور تصادفی انتخاب شدند و آموزش برنامه ایمن‌‌سازی روانی را دریافت کردند. ابزار جمع آوری داده‌ها، آزمون جهت‌گیری زندگی (شی‌یر و همکاران، 1985) و پرسش‌نامه تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001) بود. زمان برنامه آموزشی دوازده جلسه 75دقیقه‌ای و طول مدت آموزش نیز سه هفته بود. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در نرم‌افزار SPSS نسخه 24 در سطح معناداری 0٫05 صورت گرفت.

یافته‌ ها:

 نتایج نشان داد، آموزش ایمن‌سازی روانی بر جهت‌گیری زندگی نوجوانان موثر نبود (0٫173=p)؛ ولی بر تنظیم شناختی هیجان نوجوانان تاثیر داشت (0٫037=p). همچنین براساس میانگین نمرات (پیش‌آزمون: 7٫51±85٫55، پس‌آزمون: 5٫82±130٫45، پیگیری: 8٫89±127٫20)، آموزش ایمن‌سازی روانی بعد از شش ماه در افزایش تنظیم شناختی هیجان پایدار بود.

نتیجه‌ گیری: 

باتوجه به یافته‌های پژوهش نتیجه‌گیری می‌شود، آموزش برنامه ایمن‌سازی روانی می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا خود را دربرابر موقعیت‌های مختلف پرخطر حفظ کنند و تنظیم هیجانات خویش را بهبود بخشند.