تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بازداری شناختی و تحمل پریشانی دانش آموزان افسرده دختر مقطع متوسطه دوم

اختلال افسردگی از اختلالات شایع و مخرب روانی در جامعه و به‌ویژه دانش‌آموزان محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد در بازداری شناختی و تحمل پریشانی دانش‌آموزان افسرده دختر مقطع متوسطه دوم بود.

روش‌ بررسی: 

روش مطالعه حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم مبتلا به افسردگی در شش ماه نخست سال 1398 تشکیل دادند که برای درمان به کلینیک‌ خدمات روان‌شناختی منطقه چهار تهران (راه برتر) مراجعه کردند. نمونه آماری شامل سی نفر بود که افراد واجد شرایط داوطلب به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش به‌مدت هشت جلسه نوددقیقه‌ای درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد هیز و همکاران (2012) را دریافت کرد؛ اما برای گروه گواه هیچ نوع مداخله‌ای ارایه نشد. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه بالینی ساختاریافته (لوبستال و همکاران، 2011)، پرسش‌نامه افسردگی بک-ویرایش دوم (بک و همکاران، 1996)، مقیاس تحمل پریشانی (سیمون و گاهر، 2005) و پرسش‌نامه بازداری خرس سفید (وگنر و زناکوز، 1994) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون خی‌دو، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک‌متغیری در نرم‌افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنا‌داری 0٫05=α صورت گرفت.

یافته‌ ها:

 نتایج نشان داد، درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد به‌طور معناداری موجب کاهش بازداری شناختی (0٫001>p) و افزایش مولفه‌های متغیر تحمل پریشانی شامل تحمل، جذب، ارزیابی و تنظیم (0٫001>p) در دانش‌آموزان افسرده در گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه شد. همچنین اندازه اثر نشان‌دهنده‌ میزان تاثیر درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر کاهش متغیر بازداری شناختی (0٫428) و افزایش مولفه‌های متغیر تحمل پریشانی دانش‌آموزان دبیرستانی مبتلا به افسردگی شامل تحمل (0٫396)، جذب (0٫326)، ارزیابی (0٫267) و تنظیم (0٫229) بود.

نتیجه‌ گیری:

 براساس یافته‌ها نتیجه‌گیری می‌شود، تمرین‌های درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد موجب ارتقای وضعیت روان‌شناختی دانش‌آموزان افسرده می‌شود.