تعلیل افعال الهی با اسماء و صفات الهی

پیوستگی و ارتباط عبارات قرآنی از دیرباز مورد توجه عالمان قرار داشته است. این موضوع بیشتر در میان چند آیه و یا سوره مطرح بوده و کمتر به یک آیه به صورت واحد توجه شده است. در بسیاری از آیات، پس از برشمرده شدن افعال الهی، این افعال با اسماء ذات یا اسماء فعل پروردگار که غالبا در انتهای آیه یا آیات در یک سیاق هستند، تبیین و تعلیل شده اند و با اوصافی نظیر علیم، حکیم، خبیر، ملک و عزیز بودن پروردگار قرین گشته اند. در این مقاله با بهره گیری از منابع تفسیری، تعلیل افعال به اسماء و صفات در آیات قرآن بررسی شده است. این آیات در یک دسته بندی کلی، به دو قسم تعلیل به صفات ذات و تعلیل به صفات فعل تقسیم بندی می شود. با تحلیل نمونه های متعدد، روشن شد که تعلیل موجود در آیات پس از ذکر افعال الهی، تبیینی بر آن فعل است؛ که هم مبین مفهوم و معنای افعال و هم نشان دهنده مرتبط بودن اسماء و صفات الهی به عنوان فواصل آیه با مفاد آیه یا آیات است.