تحلیل روایی فیلم سینمایی «خانه پدری» بر اساس نظام گفتمانی کنشی گرمس

در پژوهش حاضر، فیلم سینمایی خانه پدری (1389)، ساخته کیانوش عیاری، براساس نظام گفتمانی کنشی گرمس بررسی شده است. هدف اصلی از این مقاله یافتن سازه‏ های داستانی مورد نظر گرمس برای بیان چگونگی گسترش فرایند معناسازی در فیلم نام برده است. در این پژوهش، از روش تحلیل گفتمان با رویکرد نشانه معناشناسی ادبیات استفاده شده است. این فیلم سیر تحول و مبارزه زنان ایران علیه دیکتاتوری مردسالاری طی هفت دهه را نشان می‏دهد . فیلم سینمایی خانه پدری یک سلسله روایت خطی دارد که با دستمایه قرار دادن قتل مخفیانه دختر جوان خانواده به دست پدرش، تصویری از خشونت های خانگی علیه زنان ایران را نمایش می دهد. نظام گفتمانی کنشی این فیلم حول محور کنش های زنان یک خانواده در چند نسل متوالی و در بازه زمانی 1300 تا 1370 شکل می گیرد. این زنان با نظمی خاص در زنجیره های پیمانی، اجرایی و انفصالی در مقابله با فرهنگ مردسالارانه حاکم بر جامعه، برای رسیدن به ابژه ارزشی خویش، یعنی استقلال نسبی و اثبات هویت زنانه به عنوان انسانی متمدن، می کوشند و کنشیارها و ضدکنشگرها نیز کنش قهرمانان را تسهیل یا دشوار می‏کنند. پس از تحلیل روایی فیلم، این نتیجه حاصل شد که با تلاش کنشگران زن فیلم، نظام ارزشی تکامل نیافته و قربانی شده هویت زن در جایگاه انسان آزاد و مختار به نظام ارزشی تثبیت شده برابر با حقوق مردان تبدیل می شود که در آن، نوع جدیدی از هویت یا ایدیولوژی مورد نظر آنان به نمایش درمی آید و در پایان فیلم، شاهد دگرگونی های بنیادی در ارتقای جایگاه زن هستیم که حاصل تلاش چند نسل از زنان فیلم است.