بررسی وضعیت پرداخت های مستقیم از جیب برای خدمات سلامت در راستای پوشش همگانی سلامت درسال 1396 در کشور

بر اساس مفهوم پوشش همگانی سلامت انواع خدمات سلامت شامل ارتقای سلامت، پیشگیری، درمانی، توانبخشی و طب تسکینی هستند. این مطالعه با هدف بررسی سهم هر یک از خدمات سلامت بر پرداخت از جیب و شاخص‌های حفاظت مالی اجرا شده است.

در این مطالعه پرداخت‌های مستقیم از جیب از داده‌های پیمایش هزینه‌-درآمد خانوار در سال 1396 با حجم نمونه 37866 خانوار استخراج شد. شاخص هزینه‌های کمرشکن سلامت به صورت مقدار آستانه‌ای 10درصد کل هزینه‌های مصرفی و شاخص هزینه‌های فقرزای سلامت، بر اساس روش سازمان جهانی بهداشت محاسبه شدند. برای بررسی اثر پرداخت برای خدمات سلامت به تفکیک نوع خدمات بر مواجه یک خانوار با هزینه‌های کمرشکن و فقرزای سلامت از رگرسیون لجستیک چندگانه استفاده شد.

یافته‌ها:

 مطابق پرسشنامه خدمات سلامت در 4 دسته خدمات درمانی، پیشگیری، تشخیصی و توانبخشی قابل طبقه ‎بندی بود و سوالی اختصاصا در مورد ارتقا و طب تسکینی پرسیده نشده است. خدمات درمانی با 81 درصد، بیشترین سهم پرداخت‌ از جیب را داشتند. در خانوارهای شهری نسبت به روستایی، سرانه پرداخت از جیب در همه جنبه‌های خدمات سلامت بیشتر بود. خدمات درمانی به‌تنهایی علت 75 و 89 درصد از مواجه خانوارها به ترتیب با هزینه‌های کمرشکن و فقرزای سلامت بودند. پرداخت از جیب برای همه انواع خدمات سلامت، روی مواجهه یک خانوار با هزینه‌های کمرشکن سلامت دارای اثر معنادار بود.

نتیجه‌گیری: 

تمرکز و اجرای مداخلات مناسب برای کاهش پرداخت از جیب خدمات درمانی، می‌تواند با بهبود شاخص‌های حفاظت مالی باعث دستیابی هرچه سریع‌تر به پوشش همگانی سلامت شود.