نقش پی سنگ و ماگماتیسم جوان در کانه زایی طلای اپی ترمال و چندفلزی در منطقه تکاب- ماه نشان، شمال باختر ایران

منطقه فلززایی تکاب- ماه نشان از نظر کانه زایی طلا بسیار بااهمیت است. این منطقه بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر شمالی است که در این ناحیه دارای دو ویژگی متمایز است. پی سنگ دگرگونی پرکامبرین و ماگماتیسم جوان میو- پلیوسن که بر روی آن قرار گرفته است. پی سنگ پرکامبرین با دو نوع ترکیب متفاوت پوسته اقیانوسی و قاره ای (گنیس، گرانیت، میکاشیت، شیست سبز و آمفیبولیت، سرپانتینیت و مرمر) وجود دارد. سنگ های جوان عموما از هیالوکلاستیت ، توف ریولیتی، گدازه آندزیت بازالتی، نفوذی های حدواسط تا فلسیک (دیوریت تا گرانیت) و سنگ های آهکی و مارنی سازند قم تشکیل شده اند که در چهار فاز بر اساس سن و موقعیت  قرارگیری طبقه‏بندی شده است. اثر متقابل پی سنگ و ماگماتیسم جوان در نتیجه نفوذ آخرین فاز ماگمایی باعث ایجاد محلول های گرمابی شده که به صورت موتور حرارتی موجب چرخش، تنوع و غنای کانه زایی در این مناطق شده است. بنابراین معادن، کانسارها، نشانه های معدنی طلا و عناصر همراه مانند کانسارهای توزلار، بایچه باغ، باغچه در منطقه ماه نشان و کانسارهای زرشوران، آق دره و آی قلعه سی در منطقه تکاب وجود دارند. کانسارهای توزلار و باغچه با کانه زایی از نوع طلا در یک زون سیلیسی- آرژیلیک شامل کانه های پیریت، کوارتز طلادار، کانی های رسی و هیدروکسیدهای آهن می باشند. کانسار چندفلزی آی قلعه سی با کانه زایی غالب سرب و روی، کانسارهای زرشوران و آق دره از نوع طلا که در کانسار زرشوران تنوع کانه زایی سولفیدها و سولفوسالت ها و در کانسار آق دره کانه زایی ساده اکسیدی طلادار می باشد. کانسار بایچه باغ از نوع چندفلزی و شامل کانه های کالکوپیریت، پیریت، روتیل، آرسنوپیریت، اسفالریت، بورنیت، اسمالتیت، کلوآنتیت، آزوریت و مالاکیت می باشند.