اثر تلقیح میکروبی برکارآیی مصرف عناصر و کیفیت نعناع فلفلی (Mentha piperita L) تحت تنش خشکی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تلقیح میکروبی بر کارآیی مصرف عناصر و کیفیت نعناع فلفلی تحت تنش خشکی در 2 سال زراعی 1397-1396 و 1398-1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان سرآبله واقع در استان ایلام انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. آزمایش دارای 2 فاکتور، شامل تنش خشکی در 3 سطح آبیاری کامل (شاهد)، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی در کرت های اصلی و باکتری های محرک رشد و میکوریزا در 6 سطح شامل: 1-شاهد، 2-جدایه ی حل کننده ی سیدروفور+ جدایه افزاینده ی تحمل به خشکی، 3- جدایه ی حل کننده ی فسفات معدنی+جدایه افزاینده ی تحمل به خشکی، 4- جدایه ی حل کننده ی سیدروفور و جدایه افزاینده ی تحمل به خشکی+ جدایه ی حل کننده ی فسفات معدنی و جدایه افزاینده ی تحمل به خشکی، 5-کود تجاری نیتروکسین و 6- میکوریزا، در کرت های فرعی بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین منتول اسانس در تیمار ترکیبی جدایه ی حل کننده ی سیدروفور و جدایه افزاینده ی تحمل به خشکی+ جدایه ی حل کننده ی فسفات معدنی و جدایه افزاینده ی تحمل به خشکی و تنش 50 درصد ظرفیت زراعی به مقدار 24/2 درصد حاصل شد که نسبت به کمترین مقدار یعنی شاهد و آبیاری کامل 26 درصد افزایش نشان داد. در تمامی سطوح تلقیح میکروبی به غیر از کود میکروبی، همواره بیشترین اسانس در تنش 50 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. بیشترین عملکرد اسانس نعناع فلفلی در تیمار کود میکروبی تجاری و سال دوم به مقدار 139/2 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. تلقیح میکروبی در حالت تنش 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه موجب افزایش 21 درصدی عملکرد خشک اندام های هوایی نسبت به همین سطح تنش در حالت شاهد شد. باکتری های محرک رشد و میکوریزا موجب افزایش عملکرد کمی و کیفی و افزایش کارآیی نیتروژن و فسفر شدند که این می تواند در کاهش هزینه ها و حفظ پایداری بوم نظام های کشاورزی تاثیر به سزایی داشته باشد.