همه گیری شناسی اختلالات روانپزشکی در استان گیلان (سال 1380)

بار اختلالات روانپزشکی در کشورهای پیشرفته تا حد زیادی به وسیله پرسش نامه های غربالگری و مصاحبه بالینی ساختاریافته شناسایی شده، اما بررسی بار اختلالات روانپزشکی در کشور ما محدود و تعداد مطالعات انجام شده کم می باشد. برنامه ریزی برای ارایه خدمات اساسی بهداشت روان به افراد، نیازمند آگاهی از وضعیت موجود بیماری روانی در جامعه است. این مطالعه با هدف بررسی همه گیری شناسی اختلالات روانی در افراد 18 سال و بالاتر مناطق شهری و روستایی استان گیلان انجام گرفت.
این بررسی از نوع مطالعات توصیفی- مقطعی بود. نمونه مورد مطالعه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایو سیستماتیک از بین خانوارهای موجود استان گیلان انتخاب گردید و از طریق تکمیل پرسش نامه اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا (SADS) توسط کارشناسان روانشناسی در استان، جمعا 925 نفر مورد مطالعه قرار گرفت. تشخیص گذاری اختلالات براساس معیارهای طبقه بندی DSM-IV می باشد.
نتایج این بررسی نشان داد شیوع انواع اختلالات روانپزشکی در استان 78/15 درصد می باشد که این شیوع در زنان 77/22 درصد و در مردان 57/8 درصد بوده است. اختلالات اضطرابی و خلقی به ترتیب با 32/8 و 12/4 درصد، شایع ترین اختلالات روانپزشکی در استان بودند. شیوع اختلالات پسیکوتیک در این مطالعه 32/0 درصد، اختلالات عصبی- شناختی 59/2 درصد و اختلالات تجزیه ای 43/0 درصد بوده است. در گروه اختلالات خلقی، افسردگی اساسی با 03/3 درصد و در گروه اختلالات اضطرابی، وسواس فکری- عملی با 81/2درصد شیوع بیشتری داشته اند. شیوع اختلالات روانپزشکی در استان در افراد گروه سنی 55-41 سال با 50/12 درصد، افراد طلاق گرفته یا جدا شده با 25 درصد، افراد ساکن در مرکز استان با 39/13 درصد، افراد با سواد ابتدایی با 23/16درصد و افراد خانه دار با 40/16 درصد بیش از گروه های دیگر بوده است.
یافته های این بررسی نشان می دهد که حداقل 10 درصد افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری و روستایی استان، نیازمند خدمات بهداشت روان هستند. آگاهی از این مساله، مسؤولیت سیاست گذاران و برنامه ریزان بهداشتی استان را در رابطه با تدوین برنامه های عملی و اجرایی بهداشت روان بیش از پیش نمایان می سازد. هرچند بررسی انجام گرفته در زمینه اعتبار و روایی پرسش نامه مورد استفاده نشان دهنده قابلیت آن در غربالگری و تشخیص اختلالات روانپزشکی می باشد، با این وجود، پیشنهاد می گردد روایی و پایایی آن بر روی حجم نمونه بیشتری از بیماران با تشخیص های مختلف روانپزشکی انجام گیرد.