ارتباط بین فاکتورهای محیطی و پراکنش جویبارماهی کرمانشاه (Sasanidus kermanshahensis) در رودخانه دینورآب با استفاده از مدل تجمعی تعمیم یافته (GAM)

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین فاکتورهای محیطی و پراکنش جویبارماهی کرمانشاه (Sasanidus kermanshahensis) در رودخانه دینورآب از حوضه آبریز تیگریس در استان کرمانشاه انجام شد. برای این منظور، نمونه برداری از ماهیان در فروردین ماه 1396 در 7 ایستگاه در مسیر رودخانه انجام شد. به منظور تعیین فاکتورهای محیطی موثر بر پراکنش جویبارماهی کرمانشاه، ویژگی های هر ایستگاه شامل ارتفاع، سرعت جریان آب، عرض رودخانه، عمق آب، ویژگی های اجزای بستر از جمله درصد سنگ های بستر و قطر متوسط سنگ های بستر، بلافاصله پس از نمونه گیری ثبت شدند. در این مطالعه، از مدل تجمعی تعمیم یافته (Generalized Additive Model) به منظور بررسی اثر پارامترهای محیطی بر پراکنش جویبار ماهی کرمانشاه استفاده شد. بر اساس نتایج از بین متغیرهای مورد بررسی، تنها ارتفاع از سطح دریا، سرعت جریان، عرض رودخانه و شاخص بستر معنی دار بودند. بر اساس نتایج، با افزایش شاخص بستر از 4 تا 6، و با افزایش ارتفاع از سطح دریا از 840 تا 1050 متر، فراوانی جویبارماهی کرمانشاه کاهش یافت. علاوه بر این، با افزایش عرض رودخانه از 2 تا 15 متر فراوانی ماهیان افزایش یافت. نتایج نشان داد با افزایش سرعت جریان آب از 4/0 تا 9/0 متر بر ثانیه، فراوانی جویبارماهی کرمانشاه افزایش یافت، اما پس از آن، با افزایش سرعت جریان تا 2 متر بر ثانیه به شدت از فراوانی ماهیان کاسته شد. به طور کلی، مناطق پایین دست رودخانه به ویژه ایستگاه های 6 و 7 (به سمت بیستون در شهرستان هرسین) که دارای بستر با ذرات ریز و سرعت جریان پایین هستند، می توانند زیستگاه مطلوبی برای جویبارماهی کرمانشاه باشند.