واکاوی فرایند تکوین منطقه شهری: چهار چشم انداز (مورد مطالعه: منطقه شهری قزوین)

هدف از این تحقیق بررسی سیر تکوین منطقه شهری قزوین به منظور بهینه کردن تصمیمات مسیولان برای ارتقای کارایی و بهره‌برداری پایدار فضایی بود. از نظر روش‌شناسی، به کمک فراتحلیل، چهار چشم‌انداز طبیعی‌ فرهنگی، اداری‌ سیاسی، عملکردی، و ارتباطی منطقه شهری استخراج و جمع‌بندی نظری شد. برای تجزیه‌وتحلیل نیز از آمار فضایی Gis استفاده شد. یافته‌ها حاکی از وجود نگرش صرفا کالبدی و سیاسی بود. چشم‌انداز اداری‌ سیاسی منطقه شهری (تنها منطقه رسمی) و منطقه شهری عملکردی (به‌رغم وجود به صورت غیررسمی) به عنوان مناطق شهری شناسایی‌شده منطقه قزوین‌اند. در بررسی چشم‌انداز طبیعی‌ فرهنگی منطقه شهری قزوین، منطقه البرز جنوبی شناسایی شد. ا ین منطقه به علت موقعیت چهارراهی از انسجام فرهنگی برخوردار نیست و مجاورت با مرکز سیاسی کشور باعث بحرانی شدن حیات زیستی آن و تغییر نقش منطقه شده است. نتایج نشان داد ابتدا ‌باید برنامه‌ریزی اکولوژیک‌ محور به منزله مبنای تصمیمات ‌برنامه‌ریزی و توسعه فضایی صورت گیرد و با توجه به عدم انسجام فرهنگی منطقه قزوین اقدام به هویت‌بخشی از طریق حکمروایی منطقه‌ای شود. سپس باید مناطق اقتصادی برآمده از مناطق هم‌پیوند عملکردی را با توجه به شرایط اکولوژیک منطقه تقویت و جهت‌دهی کرد. اگرچه کاربست نگرش نومنطقه‌گرایی در سطح فراملی بنا بر شرایط خاص سیاسی ایران امکان‌پذیر نیست، کاربست آن در سطح منطقه‌ای و محلی به منظور کاهش بحران اکولوژیکی (منابع آب) و هویت‌بخشی به منطقه شهری قزوین امری اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کند.