تاثیر برخی محرک های شیمیایی و عصاره درخت چریش (Azadirachta indica Jussieu) در القاء مقاومت سیستمیک درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) به عوامل بیماریزا

مقاومت سیستمیک یکی از راه های افزایش مقاومت به آفات و بیماری ها در گیاهان است. سازوکارهای دفاعی گیاهان را می توان با برخی محرک های شیمیایی در برابر تنش های محیطی تقویت کرد. بدین منظور در این تحقیق از غلظت های مختلف محرک هایی مانند اسید سالیسیلیک، فسفیت پتاسیم، عصاره گیاه چریش، دو سویه باکتری محرک رشد و سم آفت کش ایمیداکلوپراید استفاده گردید و میزان بازدارندگی آنها در شرایط آزمایشگاهی بر روی دو عامل بیماری زای قارچ زغالی بلوط و باکتری Breneria sp. در محیط کشت بررسی شد. همچنین تاثیر این محرک ها بر درختان بلوط ایرانی با خشکیدگی تاج در شرایط عرصه جنگلی نیز بررسی شد و پس از سه هفته برخی ویژگی های فیزیولوژیکی درختان مانند محتوای نسبی آب و نرخ نشت الکترولیت برگ، کلروفیل و عملکرد فتوسیستم اندازه گیری شد. نتایج مقایسه میانگین دانکن نشان داد که با افزایش غلظت محرک های یادشده، بازدارندگی آنها در برابر قارچ و باکتری بیماری زا در شرایط آزمایشگاهی به طور معنی داری افزایش یافت و کمترین تاثیر بازدارندگی را دو سویه باکتری محرک رشد نشان داد. همچنین درختان تیمارشده با عصاره چریش، فسفیت پتاسیم و ایمیداکلوپراید توانستند آسیب غشای سیتوپلاسمی خود را به طور معنی داری نسبت به کنترل (آب مقطر) کاهش دهند و همچنین عملکرد بیشینه فتوسیستم در این تیمارها و اسید سالیسیلیک افزایش نشان داد. نتایج بیانگر تاثیرات مثبت همه ترکیبات طبیعی به کار رفته در تحقیق برای کنترل خشکیدگی درختان بلوط ایرانی است و می توان از آنها برای مبارزه با آفات و بیماری ها و به جای سموم شیمیایی مانند ایمیداکلوپراید استفاده کرد.