نگاهی نو به تحولات حیاط در مسکن روستایی مطالعه موردی: روستاهای دشت مرکزی گرمسار

بررسی وضعیت روستایی کشور نشان می دهد پایداری مسکن روستایی، که در راستای تداوم حیات زندگی روستاییان است، تحت تاثیر روند ها و سیاست های دهه های اخیر در ابعاد مختلف، ازجمله کالبد، اقتصاد، و وجوه فرهنگی تغییرات گسترده ای کرده است و این نابسامانی منجر به تهدید حیات روستانشینی و ناپایداری محیطی و انسانی شده است. در این پژوهش بخش مهمی از زندگی، حیاط، و سایر فضاهای باز مسکن روستایی مورد توجه است تا، با شناخت عوامل پایداری در مسکن روستایی، اهمیت نقش این فضا در ثبات و تداوم زندگی روستاییان بررسی و در دوره های مختلف مقایسه شود، بنابراین پس از شناخت و بررسی روستاهای مورد مطالعه در شهرستان گرمسار و جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده میدانی و اطلاعات دریافتی از پرسش نامه ها، به توصیف و تجزیه وتحلیل یافته ها پرداخته شده و به روش تحلیل عاملی و واریانس یک طرفه داده ها آنالیز گردیده است، نتایج نشان می دهد که از میان 9 عامل شناسایی شده 6 عامل اساسی و تاثیر گذار بر حیاط مساکن روستایی مورد توجه ساکنین است. عامل معیشتی و تولیدی حیاط، عامل کالبدی حیاط از منظر میزان مساحت و درصد فضای ساخته نشده، عامل سازگاری اجتماعی و کارکرد حیاط در تعاملات میان ساکنین و همسایگان، و عامل پایداری و سازگاری محیطی در مسکن روستایی بیشترین اثربخشی را در خانه های سنتی و بازسازی شده دارند. درمقابل، عامل زیستی و سکونتی حیاط ها از نظر کارکرد های ثابت زیستی و تامین نیازهای بنیادی ساکنین و عامل خدماتی   آسایشی در راستای تامین نور رسانی فضاهای سکونتی و محل پارک اتومبیل و... در خانه های معاصر بیشترین اثر بخشی را نسبت به سایر خانه ها داشته است.