وضعیت دسترسی افراد دارای ناتوانی به خدمات توانبخشی جسمی در ایران: نتیجه یک مطالعه ملی

شواهد معدودی در مورد وضعیت دسترسی افراد ناتوان و کم توان به خدمات سلامت در کشورهای با درآمد پایین و متوسط وجود دارد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت دسترسی این افراد به خدمات توان بخشی جسمی در ایران انجام شد.

مواد و روش ها: 

مطالعه توصیفی حاضر به صورت مقطعی در سال 1398 انجام شد. 2177 نفر از افراد ناتوان و کم توان در خانوارهای ایرانی به روش نمونه گیری مرحله ای وارد مطالعه شدند. با تقسیم کشور به چهار پهنه اقتصادی اجتماعی و در نظر داشتن سهم جمعیت هر پهنه، تعداد نمونه پهنه مشخص شد. داده ها با کمک پرسش نامه معتبر ارزیابی قابلیت دسترسی به خدمات توان بخشی جسمی، گردآوری و تحلیل شد.

یافته ها: 

فراوانی نیاز به خدمات توان بخشی جسمی در کشور 6/16درصد بود. در میان انواع خدمات توان بخشی جسمی، بیش ترین فراوانی نیاز مربوط به خدمات فیزیوتراپی بود. حدود 1/28درصد افراد به خدمات توان بخشی مورد نیاز دسترسی نداشتند. بیش ترین فراوانی نیاز و عدم دسترسی در پهنه سوم مشاهده شد. عدم دسترسی اطلاعاتی و عدم تمکن مالی بیش ترین فراوانی علت عدم دسترسی به خدمات بود. پوشش بیمه پایه سلامت، درصد ناتوانی پایین، سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی اجتماعی بالا از عوامل تعیین کننده دسترسی به خدمات توان بخشی جسمی بودند.

نتیجه گیری:

 با توجه به خلاء های موجود در دسترسی عادلانه افراد دارای ناتوانی به خدمات توان بخشی جسمی، پیشنهاد می شود سیاست ها و برنامه هایی با هدف افزایش پوشش خدمات توان بخشی و هزینه های آن برای نیل به هدف پوشش همگانی خدمات سلامت در ایران طراحی گردد و اجرایی شدن این سیاست ها و برنامه ها پایش و ارزیابی شود.