بررسی نماد و تصاویر نمادین در سروده های انتظار معاصر

نماد یکی از پرکاربردترین کارکردهای مجازی زبان است که از رهگذر آن تصاویر زیبایی در شعر آفریده می شود. بیشترین کاربرد نماد و تصاویر نمادین در متونی است که محتوای ایده آل گرایی و کمال گرایی دارند. ادبیات انتظار یکی از گسترده ترین این حوزه هاست. هدف مقاله حاضر ضمن مرور بر چیستی تصویر و تصویر نمادین و نیز فرآیند شکل گیری آن ، بررسی این مولفه تاثیرگذار در آفرینش تصاویر سروده های انتظار معاصراست. بدنه مقاله را واکاوی نماد و تصاویر نمادین از حیث انواع، خواستگاه، ویژگی ها و کارکردهای آن با ذکر شواهد بسیاری تشکیل می دهد. بررسی ها نشان می دهد نمادهای به کار رفته در سروده های انتظار معاصر، بیشتر در شمار نمادهای خردی هستند که غالبا سنتی، گاهی قراردادی و در مواردی اندک هم شخصی اند. گروهی از آنها به سهولت دریافت می شوند و فهم گروهی دیگر در گرو آشنایی ذهنی مخاطب با ارزش های عقیدتی و موضوع مهدویت است. همچنین نتایج گویای آن است که در مقایسه با نمادهای دینی و اساطیری، بیش از نود درصد از نمادهای سروده های انتظار، برخاسته از طبیعت اند. در حوزه ویژگی ها و کارکرد تصاویر نمادین، اتحاد تصویر و محتوا و نیز آگاهی بخشی و القای احساسات، عمده ترین محور کار شاعران این گونه ادبی بوده است.