تحلیل و نقد نگرش تقلیل گرایانه به فلسفه اسلامی

یکی از مناقشه‌های معاصر درباره فلسفه اسلامی، مناقشه در اصالت آن، یعنی پرسش از «امکان فلسفه اسلامی» است. این مسیله هویتی، در تاریخ و آینده فلسفه اسلامی تاثیری بسزا دارد. آراء منکران اصالت فلسفه اسلامی اعم از مستشرقان، مورخان غربی، برخی از عرب زبانان و مخالفان هرگونه فلسفه دینی را میتوان تقلیل‌گرایانه دانست. در این نظریات، فلسفه اسلامی به چند موضوع فروکاسته شده است: فلسفه‌یی تقلیدگر از فلسفه یونان، کلام و الهیات اسلامی و فلسفه عربی. مستشرقان و مورخان مخالف، فلسفه یونانی را اصل و فلسفه اسلامی را فرع بر آن دانسته اند. برخی مخالفان با پافشاری بر عدم سازگاری دین و فلسفه، تلاش برای ایجاد فلسفه اسلامی را بیهوده دانسته و با اعتقاد به عدم امکان فلسفه دینی، ازجمله فلسفه اسلامی، قید اسلامی برای فلسفه ‌بعنوان علم تعقلی را جایز ندانسته و فلسفه اسلامی را همان کلام و الهیات پنداشته اند. مخالفان دیگر، ازجمله عرب زبانان، از بکارگیری تعبیر فلسفه اسلامی امتناع ورزیده و با توجه به زبان متون فلسفی در سنت اسلامی، آن را فلسفه عربی نامیده‌اند. آنها فلسفه عربی را مختص به نژاد عرب تلقی کرده و همان را محقق در تاریخ فلسفه دانسته‌اند. مقاله پیش‌رو به تحلیل و نقد مدعیات تقلیلگرایانه در باب فلسفه اسلامی پرداخته و تلاش میکند اصالت آن را بعنوان واقعیتی تاریخی، اثبات و از ضرورت آن دفاع نماید.