تعقل قلب در قرآن کریم، حقیقت یا اشتباه پزشکی؟

هدف دستهای از شبهات دینی، اثبات تعارض یافته های پزشکی با آموزه های دینی است. در همین زمینه کتابی با عنوان «نقد قرآن» منتشر گردیده که نویسنده در بخشی از فصل دوم آن، به نقد آیاتی از قرآن کریم که تعقل را به قلب نسبت داده میپردازد و با استناد به حکمت 105 نهجالبلاغه ادعا کرده که چون در گذشته بشر نمیدانست مغز درون جمجمه چکاره است، این اشتباه پزشکی از محیط وارد قرآن شده. این پژوهش قصد دارد به نقد و بررسی ادعاهای مطرح شده بپردازد.

این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد کتابخانه ای انجام شدهاست. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتواست.

در قرآن کریم، هرگاه صحبت از تعقل و درک حقایق توسط قلب است، منظور قلب گوشتی نیست. بلکه منظور نفس ناطقه است که می تواند منشاء صفات و ویژگی های انسانی باشد.

دانستن کارکرد مغز در گذشته از امور بدیهی بوده و در روایات نیز به نقش ابزاری مغز در تعقل و تفکر اشاره گردیده. در تایید مفاد مندرج در حکمت 105 نیز، شواهد جدیدی از کارکردهای قلب در انتقال برخی احساسات کشف شدهاست. همچنین به نفس ناطقه انسان در مرتبهای که حرف حق در آن اثر کرده و آن را منقلب نماید «قلب» گفته میشود.