فراتحیل فراسنجه های مختلف محیطی و ژنتیکی صفات مرتبط با باروری در گاوهای شیری

باروری از مهمترین صفات اقتصادی در پرورش گاو شیری می باشد که عدم توجه به آن علاوه بر آثار منفی بر صفات عملکردی مانند تولید شیر، موجب کاهش سودآوری صنعت پرورش گاو شیری می شود. لذا هدف این مطالعه فراتحلیل صفات مرتبط با باروری و تعیین راهبرد مناسب در کنترل و بهبود باروری در گاوهای شیری بود.

برای این منظور با جستجو در بانک های اطلاعاتی ، تعداد 38 مقاله مرتبط با باروری در گله های مختلف گاو شیری جمع آوری و فراسنجه های مختلف شامل مولفه های واریانس ژنتیکی افزایشی و باقیمانده، وراثت پذیری، تکرار پذیری و همبستگی های ژنتیکی در بین صفات تولید مثلی و خصوصیات توصیفی صفات شامل میانگین، حداقل، حداکثر، ضریب تغییرات برای صفاتی که حداقل در سه مقاله وجود داشت، به عنوان یک متغیر جدید استخراج و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل سن در اولین تلقیح، سن در اولین گوساله زایی، فاصله گوساله زایی، روزهای باز، تعداد تلقیح، طول آبستنی، اولین تلقیح منجر به آبستنی و نرخ عدم بازگشت در 56 روز بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با مدل های رگرسیونی با نرم افزارهای SAS نسخه 9/2 و Comprehensive Meta-analysis انجام گرفت. در نهایت مقالات به چهار منطقه آسیا، افریقا، امریکا و اروپا گروه بندی شده و فراسنجه های مختلف شامل میانگین، وراثت پذیری و تکرار پذیری صفات مختلف باروری با رویه GLM نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل و میانگین گروه ها با روش توکی در سطح احتمال 5 درصد مقایسه شدند.

میانگین صفات تعداد روزهای باز، سن در اولین گوساله زایی، سن در اولین تلقیح، فاصله گوساله زایی و طول دوره آبستنی بر حسب روز و صفات اولین  تلقیح منجر به آبستنی و نرخ عدم بازگشت بر حسب درصد و تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی به ترتیب برابر با 139/2، 888/3، 501/6، 411/8، 278/8 روز، 62/8، 21 درصد و 2/1 بودند. همچنین میزان وراثت پذیری صفات مذکور به ترتیب 0/06، 0/2، 0/3، 0/06، 0/1، 0/1، 0/07 و 0/08 برآورد شد. میزان تکرار پذیری صفات تعداد روزهای باز، فاصله گوساله زایی، اولین تلقیح منجر به آبستنی، طول دوره آبستنی و تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی به ترتیب 0/1، 0/1، 0/07، 0/1 و 0/06 بودند. همبستگی ژنتیکی مثبت و منفی متوسط و گاها بالایی در بین اکثر صفات مرتبط با باروری وجود داشت. نتایج مقایسه برآوردها در چهار قاره آسیا، افریقا، اروپا و امریکا در تمام صفات مرتبط با باروری غیرمعنی دار بودند (0/05<p).

تمام برآوردهای مذکور که در اکثر موارد قابل اعتماد هستند و نزدیک به هم می باشند حکایت از پایین بودن میزان وراثت پذیری و تکرار پذیری صفات مذکور دارد و استفاده از روش های معمول اصلاح نژادی نمی تواند دام های با ارزش ژنتیکی بالا را با دقت و صحت خوبی تعیین نماید، فلذا بهبود مدیریت گاوهای شیری و کنترل عوامل محیطی و استفاده از برنامه های آمیخته گری و همچنین ارزیابی ژنومیکی دام ها توصیه می شود.