روابط اتحادیه اروپا و ایران در پرتو روابط فراآتلانتیک (مطالعه موردی دوره اوباما و ترامپ)

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سوال است که چرا اتحادیه اروپا با وجود تمایل و اراده سیاسی به گسترش روابط با ایران و بالاخص تلاش برای حفظ برجام در چارچوب سازوکارهای طراحی شده، نتوانست استقلال استراتژیک خود را اعمال و به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نماید. یافته های پژوهش حاکی از این است که عدم استقلال استراتژیک اتحادیه اروپا، ناشی از وابستگی های فراآتلانتیکی اتحادیه اروپا در سه سطح کسری امنیتی نهادی، وابستگی متقابل نامتقارن در حوزه اقتصادی و ترجیحات شرکت های فراملی این اتحادیه در ارتباط با بازارهای ایالات متحده است. در سطح کسری امنیتی نهادی؛ اتحادیه اروپا با توجه به چتر امنیتی ایالات متحده و نبود استقلال دفاعی- نظامی، مجبور به تنظیم رویکردهای خود در چارچوب منافع و اهداف آمریکا است. در سطح اقتصادی؛ وابستگی های متقابل اقتصادی و تعاملات تجاری و سرمایه گذاری بالا و درهم تنیده دو سوی آتلانتیک و نامتقارن بودن این وابستگی (برتری راهبردی اقتصادی آمریکا)، امکان استقلال عمل اقتصادی اتحادیه اروپا را به شدت محدود کرده است. سطح سوم مربوط به اولویت و ترجیحات بازار و شرکت های خصوصی و فراملیتی اتحادیه اروپا و الگوی رفتاری عقلانی و دافع ریسک شرکت ها ذیل تحریم های ثانویه ایالات متحده است که مانع عمده ای در استقلال رویکرد اتحادیه اروپا در قبال ایران بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای است. در این راستا از کتاب ها، مقاله ها، اسناد، منابع اینترنتی و اظهارنظرهای مقام های مربوطه برای گردآوری داده ها استفاده شده است.