کارکرد سوره های آغازین دوره مکی همراه با قرائن تاریخی و عقلی در بازیابی کیفیت دعوت پیامبر اکرم (ص) در آغاز رسالت

درباره چگونگی دعوت پیامبر اکرم (ص) در سه سال نخست بعثت، اختلاف شده است. دیدگاه رایج آن است که پیامبر اکرم (ص) در سه سال نخست رسالت، مردم را مخفیانه به اسلام دعوت می کرد. از سوی دیگر، شماری از محققان، این دیدگاه را نمی پذیرند و بر این باورند که دعوت اسلامی از همان ابتدای بعثت، به صورت علنی انجام گرفته است. در میان این اختلاف ها، تاریخ گذاری و بررسی سوره های آغازین دوره مکی به روش توصیفی - تحلیلی در کنار توجه به نقل های معتبر تاریخی و روایات تفسیری بسیار راهگشاست و نشان از آن دارد که اصل دعوت پیامبر اکرم (ص) مخفیانه نبوده است. لحن صریح و قاطعانه سوره های نخستین قرآن در برخورد با مشرکان و دستور اکید به پیامبر اکرم (ص) جهت مقابله جسورانه با معاندان، علنی بودن دعوت پیامبر اکرم (ص) در آن دوران را تایید می کنند. استخفای مطرح شده در روایات، مربوط به موقعیت های خاص برخی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) است که با توجه به نداشتن پشتوانه اجتماعی مناسب، قادر به علنی کردن اسلام خویش نبودند و جهت جلوگیری از کشمکش ها و آسیب های احتمالی، ایمان خود را تا زمان بهبود شرایط پنهان می داشتند.