امام باقر (ع) و راهکارهای اصلاح جامعه زمان شناسی، الگوسازی و رفتارگرایی

هم زمان با پدیدآمدن مکاتب فکری که تحت تاثیر تلاش های فرهنگی امویان و نگرش های تابعین شکل می یافتند، امام باقر (95114ق) به امامت رسید. به صورت طبیعی، این اندیشه های نو، زنجیره ای از باورهای جدید را در جامعه پدید آوردند. این شرایط فرهنگی، امام را به واکنش اصلاح گرانه دینی اجتماعی وا داشت. پرسش بنیادین این تحقیق، چگونگی فرآیند اصلاح دینی اجتماعی آن حضرت در این برهه است. یافته ها نشان می دهد، امام، ضمن وارسی مکاتب نوبافته، دست به یکسری برنامه های: «بینشی»، «گرایشی» و «کنشی» زد و طی چهار مرحله : «زمان شناسی»، «پرورش نیرو»، «آغاز نهضت علمی» و «جریان سازی سیاسی فرهنگی» به اصلاح جامعه اسلامی پرداخت. پژوهش پیش رو، با روش گردآوری داده های تاریخ اجتماعی فرهنگی، ضمن تحلیل جامعه معاصر امام در عراق و حجاز، بر اساس «نظریه فرآیند اصلاح دینی» به روش اصلاح اجتماعی از نظر امام باقر (ع) می پردازد.