تحلیل روان شناختی جرائم از منظر قرآن کریم و روایات

انگیزه عملکرد ذهنی است که انسان را به انجام رفتار هدایت می نماید و کنترل آن نقش عمده ای در انتظام بخشی به سلوک انسانی دارد.پژوهش حاضر ناظر بر بررسی علل روان شناختی جرایم از منظر قرآن کریم است. و به دنبال پاسخ به این مساله است که با توجه به رویکرد قرآنی به ماهیت انسان، از منظر روان شناختی چگونه انسان به ارتکاب جرم سوق می یابد؟در این راستا تلاش شده با روشی تحلیلی و توصیفی و با رویکرد فلسفی آیات و روایات اسلامی بررسی و به سوالات پژوهش پاسخ داده شود. اهم نتایج بدست آمده انگیزه حکایت از آن دارد که انسان موجودی بالقوه دارای دو گرایش متضاد همزمان بوده که یکی امر به ارتکاب جرم نموده و دیگری فرمان به انجام عمل صالح می دهد. از آنجا که انسان مختار است لذا تحت تاثیر عوامل مختلف ممکن است هر یک از دو بعد مزبور را تقویت کرده و در همان مسیر سیر نماید . براساس آیات قرآنی عواملی نظیر حسادت، تکبر، جهل ونادانی، تقلید از مجرمین و منحرفین، قساوت قلب، هوای نفسانی، کینه و حقد و سوء ظن با توجه به ماهیت روانی انسان می‏توانند استعدادهای منفی را پرورش داده و انگیزه های ارتکاب جرم را در وی ایجاد و در زمان مشخص به فعلیت رساند. آنچه مسلم است تاثیر این عوامل در وقوع جرم قطعی و به مثابه علت تامه فرض نمی شوند بلکه این انگیزه ها به صورت زمینه ای با وقوع جرم ارتباط داشته و در صورت عدم توجه و کنترل آنها زمینه ساز رفتارهای بزهکارانه خواهند بود.