بررسی ویژگی‏های مورفوفیزیولوژیکی ارقام و لاین‏های امیدبخش سورگوم دانه ای [Sorghum bicolor (L.) Moench] تحت تنش خشکی آخر فصل

این مطالعه به‌منظور بررسی برخی از مکانیسم‌های فیزیولوژیکی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های سورگوم دانه‌ای انجام شد.

مواد و روش‏ها: 

آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در کرج اجرا شد. رژیم آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح، شامل آبیاری نرمال، تنش ملایم و تنش شدید و ژنوتیپ به‌عنوان عامل فرعی در پنج سطح بررسی شدند.

یافته‏ ها:

 تنش خشکی سبب کاهش عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه، محتوی کلروفیل، هدایت روزنه‌ای و پتانسیل اسمزی و افزایش دمای کانوپی، پرولین و قندهای محلول شد. تحت آبیاری معمول بیشترین عملکرد دانه (8994 کیلوگرم درهکتار) توسط رقم کیمیا به دست آمد درحالیکه حداکثر عملکرد دانه در شرایط تنش ملایم و شدید (7633 و 6275 کیلوگرم درهکتار) در رقم فومن ثبت گردید. همچنین در شرایط تنش، رقم فومن بیشترین میزان هدایت روزنه‌ای و کمترین درصدکاهش عملکرد در مقایسه با آبیاری نرمال را نشان داد. علاوه بر این کمترین دمای کانوپی درشرایط تنش ملایم و شدید (به‌ترتیب 40/32 و 63/32 درجه سانتی‌گراد) در رقم فومن ثبت گردید.

نتیچه‏ گیری:

 به‌طورکلی رقم فومن با کارآیی جذب آب بالاتر نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها که به صورت هدایت روزنه‌ای بیشتر و دمای کانوپی پایین‌تر نمود پیدا کرد، توانست با سازوکار اجتناب از شدت تنش کم‌آبی در گیاه بکاهد و حداکثر عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی را تولید نماید. رقم کیمیا نیز از طریق کاهش پتانسیل اسمزی و افزایش تجمع اسمولیت‌هایی مانند قندهای محلول و پرولین، توانست قدرت جذب آب خود را افزایش دهد و عملکرد نسبتا مطلوبی در شرایط تنش تولید نماید.