عقلانیت متعالی و فرایند تاثیر آن بر سبک زندگی

سبک صحیح زندگی دارای مبانی اعتقادی و فلسفی نظیر عقلانیت، معنویت، اعتدال و... است. عقلانیت در بین متفکران غربی به عنوان ابزار تامین اهداف صرفا مادی، تقویت کننده نظام سرمایه داری، نفی کننده قدرت ماورایی، متعارض با دین و تعبد به دین تفسیر شده که نمی تواند مبنای سبک زندگی دین صحیح باشد. درحالی که اگر عقلانیت به صورت جامع و متعالی ملاحظه گردد، سبک زندگی مبتنی بر آن رشد همه جانبه فرد و جامعه را در همه ابعاد در پی دارد و برآیند آن، تحقق تمدن نوین اسلامی می باشد. در نوشتار حاضر، ضمن تبیین اصل عقلانیت متعالی و تفاوت آن با عقلانیت های رایج، ویژگی های آن در سه سطح تشریح شده است. ویژگی های آن در سطح شناخت، عبارتند از: بهره حداکثری از منابع شناخت، حقیقت محوری، معطوف به امنیت، آرامش و یقین، حجیت قواعد منطقی، توجه به داده های یقینی علوم، انتخاب تبیین احسن، تکیه به شناخت های بدیهی، مرزبندی بین قلمرو تجربی و معارف فلسفی و وحیانی. ویژگی های آن در سطح اخلاقی نیز عبارت است از: دارا بودن نظام ارزشی و فراگیر، انسجام درونی، قابلیت تبیین عقلانی، توجه هم زمان به حسن فعلی و فاعلی و توجه به رتبی بودن ارزش ها. ویژگی های عقلانیت در سطح ابزاری و معیشتی عبارتند از: هدف مندی، انتخاب وسیله مناسب برای اهداف، گزینش عقلانی در قلمرو احتمالات، توجه به سود مورد انتظار، اعتدال و میانه روی. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی تحلیلی است.