ورزش و بازتاب های اجتماعی از منظر «مارسل موس»

" مارسل موس"به اعتقاد اصحاب علوم اجتماعی فاتح سرزمین جدید جامعه‏شناسی ورزش است؛ سرزمینی که در آن، انسان محصول بدن خویش خوانده می‏شود و تصور بر آن است که کلیه‏ی تکنیک‏ها و فنون بدن، بازتاب ایستارها و ساختارهای اجتماعی و برآیند بستر فرهنگی بوده و حرکات کالبدی با فرهنگ و نظام اجتماعی ارتباط تنگاتنگی دارد. مارسل موس، فاتح سرزمینی است که طلیعه‏ دار ورود علم اجتماعی به عرصه‏ ی فعالیت‏های بدن و همچنین بازی و رویدادهای ورزشی است تا بدین وسیله، بنیان جامعه‏ شناسی ورزش را پی افکند. هدف از این مقاله بررسی و بازشناسی اندیشه های این جامعه شناس کلاسیک در حوزه ورزش و بازی و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی این پدیده ها است.

روش شناسی:

 روش تحقیق این مطالعه بر اساس ماهیت موضوع از نوع اسنادی است و به تبع آن از فن کتابخانه جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است.

در این نوشتار، نخست نگاهی گذرا به زندگی و آثار مارسل موس، جامعه‏شناس فرانسوی شده، سپس کاربست اندیشه‏های اجتماعی او در زمینه‏ی بازی و ورزش تشریح شده و بن‏مایه‏های افکار وی در زمینه‏ی علم نوظهور جامعه‏شناسی ورزش مورد بررسی قرار گرفته است. آن‏گاه به تبیین شالوده‏ی نظریه‏های وی در مورد واقعیت‏های اجتماعی تام از جمله بازی‏ها و ورزش با تاکید بر مقاله‏ی "فنون بدن" نظری افکنده و به طبیعت انسان و جنس فنون کالبدی و همچنین عواطف آدمی که همگی رنگ و بوی فرهنگی دارد و از عنصر مشترک جامعه‏شناختی به نام "عادت‏واره" پیروی می‏کند، پرداخته‏ شده است. سرانجام تحلیل بازی‏ها با استفاده از رسم اقوام ابتدایی به نام "پتلاچ" که مارسل موس آن را از بومیان سواحل شرقی به عاریت گرفته، انجام شده است.

مارسل موس مدعی شده بر اساس این رسم، انگیزه و هدف انسان از بازی نه صرفا سود و منفعت مالی، بلکه اهداف غیراقتصادی از جمله تحکیم روابط و ارتقا جایگاه و منزلت اجتماعی بوده است.