بررسی فنوتیپی و ژنوتیپی مقاومت متالوبتالاکتامازی در ایزوله های بالینی اشریشیاکلی و کلبسیلاپنومونیه

استفاده از سفالوسپورین‌های طیف وسیع در درمان عفونت‌ها، باعث پیدایش دسته جدیدی از بتالاکتامازها به نام متالوبتالاکتاماز گردیده است، این آنزیم‌ها به بتالاکتامازهای کلاس B آمبلر تعلق دارند. متالوبتالاکتامازهای گروه A وB در انتروباکتریاسه‌ها مشکلاتی در درمان ایجاد می‌کنند. این مطالعه با هدف بررسی فنوتیپی سویه‌های مولد متالوبتالاکتاماز اشریشیاکلی و کلبسیلاپنومونیه و هم‌چنین بررسی مولکولی ژن های SPM، VIM، SIM، IMP و GIM انجام شد.

این یک مطالعه توصیفی‌ کمی می‌باشد که بر روی 185 بیمار بستری در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان میلاد تهران در تاریخ اسفندماه تا اردیبهشت ماه 13991398 انجام گرفت و 45 سویه اشریشیاکلی و 62 سویه کلبسیلاپنومونیه انتخاب شدند. جهت بررسی مقاومت آنتی‌بیوتیکی سویه‌ها از آزمون انتشار در آگار و هم‌چنین جهت بررسی فنوتیپی سویه‌های مولد متالوبتالاکتاماز، از روش دیسک ترکیبی استفاده شد. بررسی مولکولی ژن‌های مولد متالوبتالاکتاماز به روش PCR انجام گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده آزمون فیشر تجزیه و تحلیل شدند. 

یافته‌ها:

در مطالعه حاضر بیشترین مقاومت آنتی‌بیوتیکی سویه‌های اشریشیاکلی و کلبسیلاپنومونیه به ترتیب نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های کوتریموکسازول و سفپیم مشاهده شد. 5/14 درصد از سویه‌های کلبسیلاپنومونیه و 5/15 درصد از سویه‌های اشریشیاکلی در روش فنوتیپی، مولد آنزیم متالوبتالاکتاماز بودند. هم‌چنین 9/88 درصد از سویه‌های اشریشیاکلی مورد بررسی حامل ژن SPM، 40 درصد حامل ژن VIM، 7/66 درصد حامل ژن SIM و 6/15 درصد حامل ژن IMP بودند. در سویه‌های کلبسیلاپنومونیهفراوانی ژن‌های SPM، VIM، SIM، IMP و GIM به ترتیب 8/54، 9/41، 1/58، 2/3 و 1/8 درصد مشاهده شد.

نتیجه‌گیری:

 در این مطالعه درصد بالایی از ژن‌های مولد آنزیم متالوبتالاکتاماز در باکتری‌ها وجود داشتند، در حالی که 5/14 درصد از سویه‌های کلبسیلاپنومونیه و 5/15 درصد از سویه‌های اشریشیاکلی در روش فنوتیپی، مولد آنزیم متالوبتالاکتاماز بودند، این مسیله بیانگر این مطلب است که ژن‌های مولد آنزیم‌ها در باکتری‌ها وجود دارند و در مقادیر بالایی بیان نمی‌شوند. این احتمال نیز وجود دارد که این ژن‌ها بیان می گردند، اما با روش‌های فنوتیپی معمول قابل بررسی نیستند، لذا تلاش‌هایی در جهت یافتن روش‌های فنوتیپی قابل اطمینان، ارزان و آسان برای بررسی فنوتیپی باید صورت گیرد.