بررسی تجویز داروهای گیاهی توسط پزشکان بین سالمندان شهر تهران

داروهای گیاهی یکی از پرکاربرد ترین روش های طب مکمل در جهان است. مطالعات نشان داده اند که سالمندان از فرآورده های طبیعی و گیاهی مختلف استفاده می کنند و اعتقاد دارند که این فرآورده ها به علت طبیعی بودن، بی ضرر هستند. هدف ما از این مطالعه با توجه به تمایل سالمندان برای مصرف داروهای گیاهی، بررسی میزان تجویز داروهای گیاهی بین نسخه های پزشکان است.

 مطالعه حاضر به صورت تحلیل ثانویه از اطلاعات یک مطالعه مقطعی انجام شده است. جامعه آماری سالمندان شهر تهران بودند. داده ها در سال 1399 از بین نسخه های سالمندان بالای 60 سال مراجعه کننده به داروخانه های شهر تهران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از شهر تهران جمع آوری و بررسی شدند. حجم نمونه 1591 نسخه تعیین شد. داده های حاصل با استفاده از آمار توصیفی شامل شاخص های میانگین و پراکندگی و آمار استنباطی و استفاده از آزمون های مجذور خی، تی تست، تی مستقل و نرم افزار آماری SPSS نسخه 24 تجزیه و تحلیل شدند.

از 1591 نسخه بررسی شده، 79 نسخه (5 درصد) حاوی داروی گیاهی بودند که ملین ها، جینکو و جنسینک به ترتیب ، بیشترین تجویزها را داشته اند. آزمون کای دو نشان داد که از نظر آماری رابطه معناداری بین تحصیلات سالمندان (0/018=P)، بیمه (0/004=P) و نیز پلی فارماسی (0/000=P) با تجویز داروهای گیاهی وجود دارد، اما هیچ رابطه معناداری بین جنسیت و وضعیت تاهل سالمندان، جنسیت، سن و سابقه کار پزشکان با تجویز داروهای گیاهی وجود ندارد. میزان تجویز داروهای گیاهی در پزشکان عمومی 5/7 درصد و در پزشکا ن متخصص 4/7 درصد است، اما رابطه معناداری بین پزشکان عمومی و متخصص در تجویز داروهای گیاهی یافت نشد. همچنین بررسی نسخه ها نشان داد بین پزشکان متخصص، متخصصین عفونی با 14 درصد، طب فیزیکی با 12 درصد، ارتوپدی با 2/9 درصد به ترتیب، بیشترین تجویز های داروهای گیاهی را داشته اند و آزمون کای دو نیز بین انواع تخصص و تجویز داروی گیاهی رابطه معناداری را نشان داد (0/042=P).

با توجه به نتایج این مطالعه میزان تجویز داروهای گیاهی بین پزشکان کم است، اما با توجه به تمایل سالمندان به استفاده از داروهای گیاهی، ساخت داروهای گیاهی متنوع با اشکال و دز مناسب و نیز آگاهی و اطلاعات کافی پزشکان از این داروها می تواند به افزایش تجویز داروهای گیاهی کمک کند.