ارزیابی تاثیر اقدامات احیایی دریاچه ارومیه بر میزان تاب آوری زیست محیطی از دیدگاه جوامع محلی

یکی از راهکارهای اساسی کاهش آسیب پذیری در سیستم های اجتماعی و در نتیجه تقویت پایداری جوامع محلی در برابر بحرانهای زیست محیطی، افزایش میزان تاب آوری این جوامع در برابر اختلال و آشفتگی است. تحقیق از نوع کاربردی و رویکرد آن توصیفی، همبستگی و تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات با استفاده از دو روش مطالعات کتابخانه-ای و روش پایش میدانی و تکمیل پرسشنامه صورت گرفت. شاخص های سنجش تاب آوری جوامع محلی با استفاده از مصاحبه های اکتشافی و مرور منابع (ماخذ شناسی) مشخص شدند. جامعه آماری تحقیق کلیه سرپرستان خانوارهای ساکن در روستای آغداش می باشند. تعداد خانوارهای نمونه از طریق آماره کوکران با استفاده از واریانس صفت بارز و اشتباه استاندارد محاسبه شده 62 خانوار (بهره بردار) برآورد گردید. ضریب آلفای کرون باخ برای بخش های مختلف پرسشنامه به طور میانگین 78% به دست آمد که در محدوده مطلوب قرار می گیرد. . از دیدگاه جوامع محلی؛ در بعد زیست محیطی اقدامات ستاد احیا افزایش آگاهی زیست محیطی و افزایش سطح زیر کشت محصولات دیمی را به دنبال داشته است. همچنین در زمینه مدیریت دام و مرتع اقدامات ستاد احیا متوسط ارزیابی شده است. میانگین امتیازات شاخص های موردبررسی 65/2 به دست آمد بنابراین میزان اثرگذاری اقدامات ستاد احیا در بعد زیست محیطی، در محدوده خیلی کم تا متوسط قرار می گیرد. بر اساس نتایج مدل تحلیل عاملی؛ شاخص های اصلاح الگوی کشت، سیستم های آبیاری نوین، عملیات آبخیزداری، مدیریت منابع آبی، عملکرد تولیدی، درصد پوشش گیاهی، کنترل شوری اراضی، آگاهی زیست محیطی و مدیریت مرتع و دام در قالب 5 عامل مهم شناسایی شدند که درمجموع 22/69 تغییرات میزان تاب آوری جوامع محلی در اثر اقدامات ستاد احیا را تبیین می کنند. به نظر می رسد با توجه به پیامدهای مختلف خشکی دریاچه ارومیه در منطقه و راهکارهای پیشنهادشده در تحقیقات مختلف توسط ستاد احیا در منطقه؛ شاخص های مورداستفاده در تحقیق توانسته است به خوبی اقدامات این ستاد در راستای ارتقای تاب آوری زیست محیطی را ارزیابی نماید.