سازوکارهای دفاعی مورفولوژیک، رشدی و بیوشیمیایی تحمل به خشکی در ارقام انتخابی تجاری سیب

بررسی های فنوتیپی و عملکردی 93 رقم و نژادگان سیب پس از وقوع تنش خشکی شدید منجر به شناسایی 14 رقم تجاری و دو نژادگان گردید که از توانایی حفظ محصول تا زمان رسیدن برخوردار بودند. مطالعات تکمیلی پساتنش با ارزیابی 14 مولفه مورفولوژیک و ویژگی های رشدی مانند ارتفاع درخت، سطح سایه گستر، محیط تنه و شدت تظاهر صفات عادت رشد با هدف شناسایی ساز و کارهای دفاعی ثابت تکوینی انجام شد. میزان پرولین و کربوهیدرات محلول کل نمونه های برگی ارقام و دو نژادگان متحمل در مقایسه با دو شاهد حساس 'گلدن دلیشز' و 'عسلی' مورد اندازه گیری قرار گرفت. بین کاهش سطح کل فتوسنتز کننده و تحمل به خشکی همبستگی مثبتی وجود داشت. قدرت رشد در 12 رقم و نژادگان کم، 2 رقم متوسط و تنها 2 رقم در سطح بالا بود. در ارقام و نژادگان های متحمل ارتفاع، سطح سایه گستر، محیط تنه، سطح پهنک، طول و عرض برگ کم تر و طول میانگره کوتاه تر بود و شاخه های یک ساله دارای طول و قطر دمبرگ، ضخامت شاخه، کرک سطح پایینی پهنک و کرک نیمه انتهایی شاخه بیشتر بود. ارقام متحمل با میانگین طول میانگره 91/9 میلی متر رشد کمتری نسبت به ارقام حساس با 31/19 میلی متر داشتند. میزان پرولین و کلروفیل کل نمونه های برگی در ارقام متحمل با 55/1 میلی گرم در لیتر و 48/27 بیشتر از ارقام حساس با 35/1 میلی گرم در لیتر و 56/22 بود. میزان کربوهیدرات محلول کل برگ در ارقام حساس با 57/162 میلی گرم در لیتر نسبت به ارقام مقاوم با 7/125 میلی گرم در لیتر بیشتر بود.