تاملی بر مختصات آرمان شهر اقتصادی (زیست مادی) بر مبنای علم اشتدادی در نظرگاه ملاصدرا

آرمان شهر یا اتوپیای اقتصادی در حکمت متعالیه حاکی از مدینه ای است که به نحو اتم کمالات نشیه جسمانی نفوس در آن محقق باشد. نوشتار حاضر ابتدا با ترسیم «نظریه علم اشتدادی» به عنوان مبنایی معرفت شناختی مبتنی بر اصول حکمی چون تناظر انسان با مراتب هستی، تناظر مراتب هستی با علم، نسبت انسان با حقیقت و روش تاویل محور، نگرشی بدیع از علم در حکمت متعالیه ارایه می دهد و با عنایت به آن مختصات اتوپیای اقتصادی را ترسیم می نماید. بالاترین مرتبه در سلسله علم اشتدادی متعلق به نبی است که به عنوان زعیم، بیشترین احاطه وجودی را بر مدینه دارد و بر اساس منطق وحیانی و عدالت توزیعی با زیربنای معرفتی مدینه را به حد اعلی تکاملی می رساند و پس از نبی، مقربان به او عهده دار این امور هستند. ترسیم اتوپیای اقتصادی بر اساس مختصات علم اشتدادی، برآیندهایی نظیر «بهره مندی از امکانات مادی»، «توسعه سرمایه انسانی»، «اشتغال متناسب با ظرفیت های هر مرتبه وجودی»، «رضایت شغلی»، «ثبات اقتصادی»، «گسترش رفاه اقتصادی» و «توسعه اقتصادی» را به دست می دهد. از موانع تحقق اتوپیای اقتصادی می توان به «انباشت ثروت»، «گسترش فقر»، «وابستگی به امور مادی» اشاره نمود که در این نوشتار به آن پرداخته شده است.