ارزیابی تغییرات برخی مشخصه های خاک تحت تاثیر ویژگی های مدیریتی (مطالعه موردی: جنگل های منطقه گیسوم استان گیلان)

هدف این تحقیق، ارزیابی تغییرات برخی مشخصه های خاک تحت تاثیر مدیریت های مختلف شامل بهره برداری، گردشگری و ذخیره گاه جنگلی (منطقه شاهد) در استان گیلان است. در هر کدام از مناطق تحت بررسی، پنج ترانسکت به طول 200 متر عمود بر مسیر جاده مشخص شد و نمونه برداری از خاک در فواصل 10، 50، 100، 150 و 200 متری از جاده انجام گرفت. در طول هر ترانسکت، پنج قطعه نمونه 25 متر مربعی مستقر و نمونه های خاک برداشت شد. در مرکز هر قطعه نمونه یک نمونه خاک از عمق 10-0 سانتی متری برداشت شد. خصوصیات خاک اندازه گیری شده شامل جرم مخصوص ظاهری، درصد تخلخل، اسیدیته خاک، کربن آلی و تنفس میکروبی بود. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله از جاده، میانگین جرم مخصوص ظاهری در منطقه بهره برداری، گردشگری و شاهد به ترتیب از 64/1 به 10/1، از 33/1 به 07/1 و از 11/1 به 08/1 گرم بر سانتی متر مکعب و میانگین pH نیز به ترتیب از 96/6 به 48/5، از 57/6 به 48/5 و از 88/4 به 56/4 کاهش یافت. بیشترین و کمترین مقدار کربن آلی و تنفس میکروبی خاک به ترتیب در مناطق شاهد و بهره برداری شده مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری بین همه خصوصیات خاک در مناطق نمونه برداری و فواصل مختلف جاده وجود دارد. مقایسه میانگین نیز نشان داد که اختلاف معنی داری بین میانگین خصوصیات خاک در منطقه شاهد با دو منطقه بهره برداری و گردشگری وجود دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که نوع مدیریت عرصه های طبیعی می تواند اثرهای مخربی بر خصوصیات مختلف خاک داشته باشد.