تولید نانوکپسول های حامل آستاگزانتین استخراج شده از میکروجلبک هماتوکوکوس (Haematococcus pluvialis) با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازئینات سدیم و ارزیابی خواص فیزیکی، آنتی اکسیدانی و رنگی محصول

هدف تحقیق حاضر در مرحله اول استخراج آستاگزانتین از میکروجلبک هماتوکوکوس (Haematococcus pluvialis) با روش ترکیبی اسید-استون و ارزیابی بازده فرایند بود. سپس آستاگزانتین مستخرج با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازیینات سدیم نانو ریزپوشانی و خواص فیزیکی، آنتی اکسیدانی و رنگی نانوکپسول ها در کنار فرم خالص رنگدانه (طی یک ماه نگهداری در دمای یخچال) ارزیابی شد. نتایج نشان داد با صابونی کردن و خالص سازی اولیه و ثانویه، بازده فرایند استخراج ارتقا و میزان رنگدانه طی مراحل مذکور، از 11/8 به 76/21 میلی گرم بر گرم افزایش یافت. مطابق یافته ها، سایز و پتانسیل زتای نانوکپسول های تولیدشده به ترتیب 1/269 نانومتر و 71/46+ میلی ولت بود؛ ضمن اینکه بازده فرایند ریزپوشانی 19/85 درصد ثبت شد. پروفیل رهایش آستاگزانتین از نانوکپسول ها در محیط مشابه معده (SGF) و روده (SIF) نشان داد که رهایش رنگدانه در SGF از 21/3 تا 28/14 و در SIF از 49/18 تا 89/41 درصد متغیر است. بر اساس نتایج، فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH رنگدانه خالص و نانوکپسول ها (در غلظت های 100 و 200 میکروگرم بر میلی لیتر و روزهای صفر، 15 و 30) به ترتیب از حدود 21 تا 57 و 53 تا 70 درصد متغیر بود. این میزان برای قدرت کاهندگی یون فریک به ترتیب از جذب 12/0 تا 54/0 و 55/0 تا 71/0 در طول موج 700 نانومتر گزارش شد. در آزمون فعالیت کلاته کنندگی فلزات، دامنه تغییرات به ترتیب از 23 تا 52 و 52 تا 75 درصد ثبت گردید. با نانو ریزپوشانی رنگدانه و افزایش غلظت، فعالیت آنتی اکسیدانی آن به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0>p)؛ همچنین برخلاف فرم خالص آستاگزانتین، فعالیت آنتی اکسیدانی نانوکپسول های حامل آن در طول زمان نگهداری، ثابت ماند (05/0<p). ارزیابی رنگ محصول نشان داد که شاخص روشنایی (L*) در نانوکپسول ها به صورت معنی داری بیشتر از فرم خالص رنگدانه است (05/0>p)؛ ضمن اینکه شاخص های رنگی نانوکپسول ها (بر خلاف آستاگزانتین خالص) با گذشت زمان، تغییر نکردند (05/0<p).