بررسی اختلافات صرفی واژگان قرآنی در مدارس قرائی

محققان علوم قرآنی درباره اختلاف قرایت برخی واژگان قرآنی، به دلایل مختلفی مانند فقدان قواعد مدون نقطه گذاری و إعراب در سده های نخستین هجری اشاره کرده اند. این دلایل در منابع کهن، به ویژه در آثاری با عنوان «حجه القرایات»، به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. بر اساس این منابع، اختلاف قرایات در ظاهر یا ریشه برخی واژگان را می توان بر اساس قواعد دستور زبان عربی و نیز با توجه به سیاق معنایی و ساختاری آیات توجیه علمی نمود. در جستار حاضر، تلاش نمودیم تا اختلافات صرفی قراء مشهور ده گانه را در چهارده قسم تقسیم بندی کنیم و سپس بر اساس منابع کهن قرایی، بر صحت آنها استدلالات آوامعناشناختی مختلفی را ارایه نماییم. مراد از اختلافات صرفی، اختلاف در خوانش کلماتی است که تحلیل آنها مربوط به علم صرف می شود. برخی از این اقسام چهارده گانه عبارتند از: اختلاف در تذکیر و تانیث، اختلاف در ریشه افعال ثلاثی مجرد، اختلاف در اوزان افعال ثلاثی مزید، اختلاف در اوزان اسامی مختلف، اختلاف در ثلاثی مجرد یا ثلاثی مزیدبودن برخی افعال. این اختلافات را در قرایت قراء ده گانه بررسی خواهیم نمود و از این جهت، پژوهش حاضر را می توان پژوهشی جامع تلقی نمود؛ چراکه صرفا به قراء سبعه اکتفا نکرده است. روش پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای و بنیادی است. تحلیل علمی و ادبی اختلاف قرایات هم در راستای تبیین اعجاز زبان شناختی قرآن است و هم عدم تحریف لفظی و معنوی قرآن را به اثبات می رساند.