واکاوی آرای علمای رسم المصحف در مصاحف کهن: مطالعه موردی مصحف شماره 1 آستان قدس رضوی (مصحف منسوب به امام علی علیه السلام)

یکی از مشهورترین مصاحف کهن قرآن، منسوب به دستخط امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام، در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به شماره 1 وقف شده است. این مصحف به خط کوفی و در مقایسه با سایر نسخه ها تقریبا کامل است. در این پژوهش با مقایسه شیوه رسم این مصحف با رسم المصحف ویژگی های مشترک و متمایز آن بازشناسی شده است. مبنای شناخت رسم المصحف، آراء ابوعمرو دانی و ابوداود سلیمان بن نجاح بوده و در این خصوص مصحف امیری و لیبی مرجع قرار داده شده است. این تطبیق از یک سو نشان داده به لحاظ شیوه رسم، میان مصحف مورد مطالعه با رسم المصحف مطابقت زیادی وجود داشته و از سوی دیگر مواضع اختلاف، جنس آنها و تکرارشونده و پربسامدبودن آنها نمایانده شده است. گفتنی است که عمده این اختلافات (قریب به 2000 اختلاف در رسم واژه های قرآنی یافت شد) از جنس حذف یا زیادت الف و همچنین تفاوت در نگارش واو یا یاء یا همزه است که رسم الخط این مصحف را با رسم المصحف متمایز می کند.