فلسفه دین جهانی و رویکرد وجودی

مطالعه و بررسی «دین» و تبیین چیستی و تامل در ویژگی های آن، از مهم‏ترین مباحث مطرح در فلسفه دین است. نوع ارتباط ادیان با یکدیگر و آینده فلسفه دین، همواره به مثابه دو موضوع چالش برانگیز در ذیل این مبحث لحاظ شده اند. گذشته از «الهیات جهانی» که در مغرب زمین با هدف برقراری گفت وگوی بینادینی شکل گرفت و به موضوع ارتباط ادیان با یکدیگر ناظر است، اخیرا ایده ای با عنوان «فلسفه دین جهانی» به طور جدی مطرح شده است که با موضوع آینده فلسفه دین مرتبط است. نوشتار حاضر درصدد است ضمن طرح ایده فلسفه دین جهانی -در تقابل با ایده «پایان فلسفه دین»- مفهوم و برداشت از وصف «جهانی» را روشن سازد تا از این رهگذر بتوان در باب فلسفه دین جهانی دقیق تر سخن گفت. در این راستا سه مسیله اصلی: 1. چیستی یا ماهیت فلسفه دین جهانی؛ 2. امکان فلسفه دین جهانی؛ 3. تحقق فلسفه دین جهانی و شرایط تحقق آن بررسی خواهند شد و در ادامه، راهکارهایی به منظور ارتقای مباحث فلسفه دین به سطح جهانی پیشنهاد می شوند و «رویکرد وجودی به دین» به مثابه یکی از این راهکارها معرفی می گردد. به نظر می رسد فلسفه دین وجودی -همانند فلسفه دین جهانی- می تواند از پایان فلسفه دین جلوگیری کند.