تحلیلی بر جنبش اسلامی داغستان

جنبش اسلامی داغستان از بازیگران موثر در تحولات اجتماعی این منطقه می باشد که با تاثیرپذیری از محیط دینی-فرهنگی چچن، از دو جریان سنتی و سلفی تشکیل شده است. غلبه گرایشات طریقتی و صوفیانه در میان اسلام گرایان داغستان، سبب گردیده است نهضت اسلامی این منطقه از قرن هجدهم به رغم مبارزه مسلحانه با استعمار بیرونی، رویکرد مسامحه آمیز و تساهل گرایانه در داخل پیش گیرد ولی از دهه هشتاد میلادی و به طور خاص با فروپاشی شوروی شاهد ترویج آموزه های سلفی با حمایت قدرت های فرامنطقه ای بوده است. با عنایت به اهمیت و جایگاه احزاب و جماعات اسلام گرا در تحولات معاصر شمال قفقاز، پرسش اصلی مقاله جاری آن است که جنبش اسلامی داغستان چه ماهیتی در میان جنبش های اسلامی معاصر دارد؟ نگارندگان با اتخاذ رویکرد توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده های کتابخانه ای درصدد پاسخگویی به پرسش مذکور بوده اند. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که با توجه به گرایش اکثریت جامعه داغستان به طریقت های صوفی و آگاهی فزاینده نسبت به تهدیدات عقاید سلفی در منطقه، رویکرد سنت گرایی طی دهه های آتی همچنان بر جنبش اسلام گرایی این منطقه حاکم خواهد بود و فعالیت های اجتماعی و دینی و نه کنش های سیاسی رسمی و ساختارمند، کانون تمرکز جماعات اسلامی این منطقه را تشکیل می دهد.