تاثیر کاشت درختچه گز پرشاخه (Tamarix ramosissima Ledeb.) بر دما و رطوبت خاک در بسترهای خشک شده غرب دریاچه ارومیه

اقدامات متعددی مانند نهالکاری برای تثبیت بسترهای فرسایش پذیر صورت می گیرد. متغیرهای محیطی محدوده تاج پوشش نهال ها مانند دما و رطوبت خاک از شاخص های زودیافت ارزیابی موفقیت نهالکاری ها هستند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی موفقیت درختچه های گز دست کاشت بسترهای خشک شده دریاچه ارومیه در تعدیل شاخص های دما و رطوبت خاک انجام گرفت. بدین منظور، پانزده پایه گز هفت ساله به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب و ارتفاع پایه های گز و مساحت تاج پوشش پایه ها اندازه گیری شد. دما و رطوبت لایه سطحی خاک نیز در چهار جهت جغرافیایی منطبق بر بادهای غالب فرساینده در داخل و خارج از محدوده زیر تاج پوشش پایه ها (در مجموع 120 نقطه) اندازه گیری شد و تحلیل های آماری انجام گرفت. تجزیه واریانس دوطرفه حاکی از وجود تغییرات معنی دار (01/0>p) دما و رطوبت خاک بین نقاط نمونه برداری و تغییرات معنی دار (01/0>p) دمای خاک در جهت های جغرافیایی نمونه برداری بود. میانگین دما و رطوبت وزنی سطح خاک در داخل و خارج از محدوده زیر تاج پوشش پایه ها به ترتیب 77/23 و 78/34 درجه سلسیوس و 95/2 و 82/1 درصد بود، به گونه ای که کاهش معنی دار (01/0>p) و 46 درصدی دمای خاک و افزایش معنی دار (01/0>p) 62 درصدی رطوبت وزنی خاک در محدوده زیر تاج پوشش پایه ها نسبت به خارج از محدوده ثبت شد. براساس یافته ها، باید به انتخاب درختچه های گز با تاج پوشش بزرگ تر و کاشت متراکم تر با هدف بهبود شرایط محیطی در برنامه های مدیریت مناطق بیابانی و حساس به فرسایش توجه شود.