ساماندهی تالاب بزنگان از طریق ظرفیت سازی و مشارکت اجتماعی

تالاب ها، اکوسیستم های مهمی در سراسر جهان هستند که با ارایه طیف گسترده ای از کالاها و خدمات اکوسیستمی، دارای مزایای متنوع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی برای جوامع محلی هستند. در این بین، مشارکت جوامع محلی نقش اساسی در حفاظت و حراست پایدار از این منابع ایفا می کند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب بزنگان از طریق ظرفیت سازی و مشارکت اجتماعی براساس یافته های حاصل از اجرای طرح ساماندهی تالاب بزنگان با رویکرد ظرفیت سازی اجتماعی انجام شده است.

شیوه پژوهش، مشارکتی با کارکرد تحقیق در عمل است. جامعه آماری پژوهش، نهادهای محلی و دولتی و همچنین زنان و مردان روستاهای حوضه تالاب بزنگان مخصوصا روستاییان بزنگان هستند. برای ساماندهی تالاب بزنگان، از ابزار CEPA (برقراری ارتباط، آموزش و آگاهی عمومی) به عنوان ابزاری برای ظرفیت سازی و مشارکت اجتماعی استفاده شد. برای برقراری ارتباط با جامعه و نهادهای محلی و دولتی در جهت برجسته‏سازی اهمیت تالاب، جشنواره ای توسط اداره کل حفاظت محیط‏زیست خراسان رضوی برگزار و کارگاه های آموزشی برای مردم روستای بزنگان اجرا شد. همچنین در راستای ارایه برنامه های راهبردی، با استفاده از SWOT و پرسشنامه، نشست هایی با معتمدان محلی تدارک دیده شد.

یافته ها: 

نتایج بدست آمده نشان می‏دهند توسعه گردشگری و بهره برداری پایدار، هماهنگی و برنامه ریزی اقدامات (حفاظت)، و همچنین برگزاری جلسات آموزشی، مهمترین عوامل موثر در حفاظت و حمایت از تالاب بزنگان هستند.

بحث و نتیجه گیری:

توسعه گردشگری و بهره برداری پایدار می تواند نقش مهمی در توانمندسازی جوانان روستایی و کسب درآمد پایدار داشته و زمینه را برای کاهش مهاجرت آنها به نقاط اطراف فراهم کند.