بررسی خواص آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره اتانولی به لیمو

مواد نگهدارنده شیمیایی معمولا برای جلوگیری از فساد مواد غذایی و عوامل مسمومیت زا استفاده می شوند. علی رغم افزایش ماندگاری مواد غذایی، این ترکیبات می توانند دارای اثرات مضری باشند. باقی مانده های ترکیبات شیمیایی در غذاها موجب افزایش مقاومت میکروبی می شوند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره اتانولی به لیمو بر برخی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی بود.

در این مطالعه تجربی از روش خیساندن و حلال اتانول جهت عمل عصاره گیری استفاده شد. محتوای فنول و فلاونوییدی عصاره اتانولی به لیمو اندازه گیری شد. فعالیت آنتی اکسیدانی غلظتهای مختلف عصاره با آزمون مهار رادیکالهای آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل بررسی شد و با آنتیاکسیدان سنتزی بوتیل هیدروکسی آنیزول مقایسه شد. اثر ضدمیکروبی عصاره به لیمو روی باکتری های استافیلوکوک اوریوس، لیستریا اینوکوا، باسیلوس سریوس، اشرشیاکلی، سودوموناس آیروژینوزا و سالمونلا تیفیموریوم به روش های دیسک دیفیوژن، چاهک در آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی تعیین شد. داده های آزمایش با استفاده از آنالیز واریانس با نرم افزار SPSS ویرایش 20 تجزیه و تحلیل شدند و مقایسه میانگین ها به روش آزمون آماری چند دامنه ای دانکن انجام شد.

یافته ها: 

مقدار فنول و فلاونویید اندازه گیری شده عصاره اتانولی به لیمو به ترتیب برابر 35/0±47/96 میلی گرم اسید گالیک در گرم عصاره و 42/0±07/31 میلی گرم کویرستین در هر گرم عصاره بود. میزان IC50 عصاره این گیاه 76/0±79/11 میکروگرم بر میلی لیتر تعیین شد. در حالی که این پارامتر برای آنتی اکسیدان بوتیل هیدروکسی آنیزول 29/0±16/10 میکروگرم بر میلی لیتر بود. در هر 2 روش دیسک دیفیوژن و چاهک در آگار، با افزایش غلظت عصاره به لیمو، قطر هاله عدم رشد افزایش یافت. عصاره اتانولی به لیمو در غلظت 5/12 میلی گرم بر میلی لیتر هیچ اثر مهاری بر رشد باکتری های گرم منفی نداشت. در هر 2 روش مورد بررسی عصاره به لیمو بیشترین تاثیر را بر باکتری استافیلوکوک اوریوس داشت. محدوده حداقل غلظت مهارکنندگی عصاره اتانولی این گیاه بین 8 تا 128 میلی گرم بر میلی لیتر بسته به نوع باکتری (گرم مثبت یا گرم منفی) متفاوت بود.

نتیجه گیری:

 نتایج این پژوهش نشان داد عصاره اتانولی گیاه به لیمو دارای اثر ضدمیکروبی قوی تری بر باکتری های گرم مثبت بود. بنابراین می توان از عصاره به لیمو در صنایع غذایی و دارویی به عنوان یک ماده طبیعی ضدمیکروبی استفاده کرد. با توجه به نتایج حاصل و افزایش روز افزون مقاومت باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های شیمیایی، پیشنهاد می شود با مطالعات بیشتر روی ترکیبات ضدمیکروبی این گیاه، امکان استفاده از آن برای درمان برخی از عفونت ها فراهم شود.