ارزیابی کیفی سرشاخه های اصلی رودخانه تجن با استفاده از بزرگ بی مهرگان کفزی

به منظور بررسی شاخص های جمعیتی بزرگ بی مهرگان کفزی و ارزیابی کیفیت آب، نمونه برداری از بزرگ بی مهرگان کفزی با استفاده از نمونه بردار سوربر سمپلر (30/5×30/5 سانتی متر و چشمه تور 360 میکرون) به صورت ماهانه از تیر ماه 1392 تا خرداد ماه 1393 و با سه تکرار در سرشاخه های اصلی رودخانه تجن انجام شد. بدین منظور به ترتیب 6 ایستگاه در مناطق شیرین رود (ایستگاه 1)، کرچا (ایستگاه 2)، سرخ ولیک (ایستگاه 3)، گلورد (ایستگاه 4)، زارم رود (ایستگاه 5) و کانال اصلی رودخانه تجن در منطقه دروپی (ایستگاه 6) انتحاب شدند. طی مدت نمونه برداری از ایستگاه های مختلف به طور کلی 39420 بزرگ بی مهره کفزی جداسازی، شناسایی و شمارش گردید که متعلق به 4 شاخه، 4 رده، 13 راسته و 43 خانواده و 46 جنس بودند. نتایج پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب نشان داد کلیه پارامترها به غیر از pH تفاوت معنی داری را در ایستگاه های مختلف داشتند (0/05>P). نتایج تمامی شاخص های جمعیتی (شاخص های شانن- وینر، سیمپسون، مارگالف، غنای EPT، نسبت EPT/CHIR و شاخص یکنواختی پیلو) نشان داد، ایستگاه 1 بالاترین و ایستگاه 4 پایین ترین میزان تنوع و غنای گونه ای را در بین سایر ایستگاه ها داشتند. شاخص زیستی هیلسنهوف برای ایستگاه 1 کم ترین (3/16) و برای ایستگاه 4 بیش ترین (5/47) بود و برای شاخص ASPT ایستگاه 1 بیش ترین (6/36) و برای ایستگاه 4 کم ترین مقدار (3/81) را بین ایستگاه ها نشان داد. ایستگاه 1 بر اساس شاخص زیستی ASPT در دسته تمیز و ایستگاه های 3، 5 و 6 در دسته با آلودگی متوسط و ایستگاه های 2 و 4 در دسته با آلودگی شدید طبقه بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که جنس سنگ بستر، برداشت بیش از حد آب برای مصارف کشاورزی، ورود پساب کشاورزی، دامپروری و آبزی پروری به رودخانه مهم ترین عوامل تاثیرگذار در وضعیت کیفی آب هستند.