بررسی اثر تنش کم آبی بر ویژگی های کیفی و عملکرد روغن دانه سویا

بررسی عوامل و تنشهای محیطی بر ترکیب اسیدهای چرب روغن سویا و شناسایی ارقام متحمل به کم آبی یکی از راهکارهای مناسب جهت اصلاح و بهبود ترکیب اسیدهای چرب روغن آن میباشد.اثر تنش کم آبی بر ویژگیهای کیفی و عملکرد روغن دانه 13 ژنوتیپ سویا به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در کرج طی دو سال ارزیابی شدکه در آن آبیاری درسه سطح شامل آبیاری مطلوب، تنش متوسط و شدید بهترتیب براساس 50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A بهعنوان عامل اصلی و ژنوتیپهای سویا بهعنوان عامل فرعی بودند.نتایج نشان داد که اثر سال×آبیاری×ژنوتیپ بر عملکرد روغن ،درصد روغن، اسید اولییک، لینولنیک و آراشیدیک معنی دار بود. عملکرد روغن سویا درتنش متوسط و شدید 27 و 38 درصد کاهش یافت. ژنوتیپهای Saba و A3935×Williams با 422 و 427 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن را داشتند. درصد اسید پالمیتیک در تنش متوسط و شدید 6/2 و 2/1 درصد در مقایسه با آبیاری مطلوب کاهش یافت. در حالیکه اسید استیاریک درتنش متوسط و شدید با افزایش 5/9 و 8/10 درصد مواجه شد.درآبیاری مطلوب L425002 با 0/22 درصد، در تنش متوسط Century×Williams وL425002 با 6/24 و 1/24 درصد و در تنش شدیدSaba و L425002با 1/24 و 5/24 درصد از بیشترین میزان اسید اولییک و روغن دانه بالا برخوردار بودند.در آبیاری مطلوب رقم صبا، درتنش متوسط رقم صبا و A3935× Williamsو در تنش شدید A3935× Williams بیشترین عملکرد روغن را داشتند و L425002 وCentury×Williams در کلیه سطوح تنش از بالاترین کیفیت روغن برخوردار بودند.