روش شناسی تدوین کتب حدیثی طبی شیعه (با تاکید بر کتاب طب الائمه ابنابسطام)

نگاهی به مکتوبات حدیثی شیعه نشان می دهد طب و بهداشت جسم از موضوعاتی بوده که توجه برخی از شاگردان ایمه و عالمان حدیث پژوه شیعی را به خود جلب کرده و زمینه ساز تدوین کتاب هایی با این موضوع یا اختصاص بخش هایی از یک کتاب حدیثی به این مقوله گردیده است. هر چند مع الاسف از آثاری که با عنوان «کتاب الطب» در زمره کتب حدیثی شیعه به رشته تحریر درآمده است، جز چند کتاب به دست ما نرسیده و همین مساله، قضاوت قطعی درباره طب اسلامی را - که امروزه به چالشی جدی در محافل علمی تبدیل شده و گاه از جلوه های تعارض علم و دین به شمار آمده- دشوار ساخته است، ولی با این وجود بررسی ساختاری و محتوایی این چند کتاب و نقد و تحقیق سندی و دلالی روایات طبی و بهداشتی تا حدود زیادی می تواند دورنمایی کلی از این مساله را ترسیم نماید. مقاله پیش رو در صدد است ضمن برشمردن فهرست واره ای از آثار حدیثی طبی شیعه، شیوه های تدوین احادیث را در اینگونه آثار و به ویژه کتاب «طب الایمه» از آثار قرن چهارم هجری که به جهاتی از امتیازات خاصی برخوردار است، مورد بررسی و فرادید اهل نظر قرار دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد مولفان کتب حدیثی شیعه به روایات طبی همانند سایر موضوعات نگریسته و احادیثی مسند و مرسل، صحیح و ضعیف و... در این خصوص گرد آورده اند. لذا اینگونه روایات نیز می بایست به دور از هرگونه حساسیت زایدی، همانند احادیث فقهی یا تفسیری مورد بررسی فقه الحدیثی قرار گیرند.