الگوی معادلات ساختاری سازگاری زوجی بر اساس تمایزیافتگی-خود و انعطاف پذیری شناختی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای

خانواده به عنوان نهاد مهم و تامین کننده سلامت فردی و اجتماعی، همواره می تواند مورد تهدید عوامل مختلفی باشد. توجه به سازگاری زوجی به عنوان عاملی تاثیرگذار در حفظ رابطه زناشویی ضروری می باشد. هدف پژوهش حاضر ارایه الگوی سازگاری زوجی بر اساس تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای بود.

پژوهش حاضر، توصیفی - همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کارمندان متاهل اداره کل آموزش و پرورش استان قم و ادارات آموزش و پرورش پرورش ناحیه 4،3،2،1 شهر قم (حدود 600 تن) در سال 1399 بودند که 270 تن به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد که از این میان، داده های 256 تن مورد تحلیل قرار گرفت. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس سازگاری زوجی"(Dyadic Adjustment Scale)، "سیاهه تمایزیافتگی-خود تجدیدنظر شده "(Differentiation of Self Inventory-Revised)، "سیاهه انعطاف پذیری شناختی"(Cognitive Flexibility Inventory)، و "پرسشنامه راهبردهای مقابله ای"(Coping Strategies Questionnaire) بود. روایی صوری و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 و آموس 16 تحلیل شد.

یافته ها:

 هر 2 الگوی ارایه شده در این پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بودند. هر 2 متغیر تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی همبستگی مستقیم و معناداری دارند (P<0/05) که بیشتر از همبستگی غیر مستقیم بود. از میان راهبردهای مقابله ای، مولفه گریز- اجتناب توانست نقش میانجی را در ارتباط بین هر 2 متغیر تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی ایفا کند و مولفه جستجوی حمایت اجتماعی نقش میانجی را در ارتباط بین انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی ایفاء کرد. 

تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی همبستگی مستقیم مثبت و معناداری با سازگاری زوجی داشتند که قوی تر از همبستگی غیرمستقیم بود. 2 مولفه جستجوی حمایت اجتماعی و گریز-اجتناب از راهبردهای مقابله ای نیز نقش میانجی را ایفا کردند. پیشنهاد می شود مشاوران و درمانگران زوج و خانواده در زمینه آموزش استفاده مناسب از راهبردهای مقابله ای، همچنین کمک به رشد انعطاف پذیری شناختی و تمایزیافتگی- خود مراجعان، توجه ویژه ای داشته باشند.