طراحی و توسعه پرسشنامه ارزیابی روشنایی محیط های کاری بیمارستان ها

روشنایی از مهمترین فاکتورهای محیطی است که روی آسایش بینایی، کیفیت خواب، حوادث شغلی و اختلالات اسکلتی عضلانی تاثیر می گذارد. هدف این مطالعه طراحی و توسعه ابزاری برای ارزیابی ذهنی روشنایی در محیط های کاری بیمارستان ها بود.

این مطالعه روی 180 نفر از پرسنل بیمارستانی در ایران صورت گرفت. ابتدا، پرسشنامه های موجود بررسی و سوالاتی در قالب پرسشنامه طراحی شد. جهت بررسی روایی پرسشنامه نظر متخصصین در این زمینه کسب و پرسشنامه ای شامل 7 بخش اصلی و یک بخش با عنوان «پیشنهادات بهبود روشنایی» تدوین شد. روایی محتوای پرسشنامه با استفاده از شاخص CVI و پایایی آن با تکمیل پر سشنامه توسط کارکنان بیمارستان، بررسی شد. اعتبارسنجی پرسشنامه، اندازه گیری و ارزیابی روشنایی بر اساس استاندارد انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی (IESNA) انجام و با نتایج پرسشنامه مقایسه گردید.

مقدار ضریب آلفای کرونباخ پرسش نامه، 901/0 و مقدار CVI آن 97/0 برآورد شد. کمترین و بیشترین شدت روشنایی موضعی به ترتیب برابر 67/55 و 80/980 لوکس بود. بین میانگین امتیاز وضعیت روشنایی پرسشنامه و شدت روشنایی در ایستگاه های کاری رابطه معنادار مثبتی وجود داشت (001/0>p، 716/0=r). 8/72 درصد ایستگاه های کاری روشنایی مطلوبی داشتند که نتایج ارزیابی پرسشنامه در این ایستگاه ها وضعیت روشنایی خوب و خیلی خوب را نشان می داد.

پرسش نامه ارزیابی ذهنی روشنایی محیط کاری بیمارستان ها، روایی و پایایی مناسبی داشت. با توجه به ساده‫بودن و دربرداشتن حیطه های مختلف مرتبط با آسایش بینایی و همچنین راهکارهای اصلاح سامانه روشنایی، استفاده از این ابزار جهت ارزیابی و بهبود روشنایی محیط های کاری بیمارستان ها توصیه می گردد.