تاثیرات آلودگی رودخانه مرزی ارس توسط کشورهای ارمنستان و آذربایجان بر امنیت و منافع ملی ج.ا.ایران

امروزه با توجه به حساسیت های بالای حوزه ها و مرزهای آبی بین کشورها، بحران ناشی از آن می تواند امنیت حوزه های مرزی مجاور و حتی امنیت ملی یک کشور را با مخاطره جدی مواجه سازد. رودخانه ارس که مرز شمالی ایران با کشورهای ارمنستان، جمهوری نخجوان و جمهوری آذربایجان را ترسیم می کند، نقش منحصربه فردی در تامین منبع آب بخش انسانی و کشاورزی سه استان شمال غربی کشور ایفا می کند. درواقع می توان گفت امنیت آبی و غذایی بخش بزرگی از کشور در آن منطقه به آب رودخانه مرزی ارس وابسته است. با توجه به اهمیت موضوع، در تحقیق حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده گردیده وجهت گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و مراجعه به اسناد بهره برداری شده است. همچنین منطقه مذکور به صورت میدانی و با بررسی عکس های هوایی و نقشه های منطقه کاوش گردیده است. با توجه به عدم کنترل آذربایجان و ارمنستان بر آلاینده های صنعتی و معدنی این کشورها در مناطق مرزی حاشیه حوزه رودخانه ارس، بررسی ها و آزمایش های انجام شده حاکی از ورود پساب ها و آلاینده های صنعتی و معدنی بسیار مضر در آب این رودخانه است. همچنین تحقیقات در حوزه استفاده از این آب آلوده در مناطق حاشیه مرزی رودخانه، نشانگر وقوع خسارات جبران ناپذیر در حوزه انسانی و زیست محیطی برای این سه استان است که با تولید بحران های دامنه دار در این مناطق در ابعاد مختلف، امنیت ملی کشور را در آینده نزدیک از این منظر با مخاطره جدی مواجه خواهد ساخت.