سازکارهای آنزیمی ضداکسایشی در برخی پایه های بذری و همگروه تجاری گلابی در واکنش به تنش کسر آبیاری

تحمل به تنش کسرآبیاری و سازکارهای مرتبط با آن از خصوصیات مهم در پایه های بذری و همگروه گلابی می باشد که تعیین کننده میزان موفقیت استفاده از این پایه ها در سطح تجاری است. بر این اساس، در پژوهش حاضر به موازات بررسی تحمل پایه های بذری درگزی و Bunge Pyrus betulifolia و پایه های همگروه پیرودوارف، OH×F69 و OH×F87 به تنش کسر آبیاری، برخی از سازکارهای آنزیمی ضداکسایشی آنها در واکنش به این تنش در شرایط گلخانه ای در سال 1397 در گلخانه پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی درکرج بررسی و مقایسه شد. تنش کسر آبیاری در سه سطح بدون تنش، تنش ملایم و نسبتا شدید به صورت آبیاری در 100، 75 و 50 درصد ظرفیت مزرعه در شرایط گلخانه ای طی 60 روز اعمال شد. ارتفاع پایه، تولید گونه فعال اکسیژن پراکسیدهیدروژن (H2O2) و در پی آن نشت یونی و فعالیت سه آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و آسکوربات پراکسیداز (POX) در دو مرحله 30 و 60 روز از آغاز تنش، در پایه ها انازه گیری و بررسی شد. نتایج بیانگر تحمل بیشتر پایه پیرودوارف به تنش کسر آبیاری حتی در شرایط تنش 50 درصد ظرفیت مزرعه در مقایسه با دیگر پایه ها بود. تولید پراکسیدهیدروژن در بافت تازه بین7/23 میکرومول در گرم در پایه OH×F87 تا 5/32 میکرومول در گرم در پایه Bunge P. betulifolia متفاوت بود. با افزایش شدت و مدت تنش، تولید پراکسید هیدروژن در بافت تازه به مقادیر حداکثری 3/81 میکرومول در گرم افزایش یافت که با نشت یونی همبستگی معنی دار (**734/0=r) در سطح احتمال یک درصد داشت. همچنین ضرایب همبستگی حاصل، موید ترتیب افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و سپس کاتالاز در پاسخ به افزایش شدت تنش کسر آبیاری در پایه ها بود. بر اساس نتایج این پژوهش، بخشی از سازکار تحمل به تنش کسر آبیاری در پایه های گلابی از طریق تبدیل سوپراکسید به پراکسیدهیدروژن و سپس جلوگیری از تجمع آن می باشد.