رهیافتی نو بر تقیه ای بودن متعلق روایات صعب مستصعب

برخی روایات از وجود احادیثی سخن می گویند که تحمل آن برای شنونده بسیار سخت و دشوار است. این احادیث با عنوان روایات «صعب مستصعب» شناخته می شوند. رابطه این روایات به جهت ماهیت تقیه ای و رعایت ظرفیت مردم یا از ترس کفر آنان، از دسترس عموم مردم و در مواردی حتی از شیعیان نیز پوشیده می شود. متعلق روایات صعب مستصعب «حدیث»، «علم»، «امر»، «اسرار»، «میثاق» اهل بیت (ع) و منزلت امام معصوم (ع) قرار گرفته است. نویسنده در این پژوهش با دقت در این روایات و بررسی مفهوم و متعلق آن به این نتیجه رسیده است که احادیث صعب مستصعب از جهت فهم مخاطب به سه دسته کلی، احادیث مختص اهل بیت ، احادیث مختص اصحاب ایمه و احادیث مختص شیعیان تقسیم می شود که بر اساس آن اهل بیت‰ از بیان برخی از اسرار و مفاهیم به غیر اهلش تقیه نموده و پرهیز می کردند. بنابراین متعلق روایات صعب مستصعب از جهت صدور تقیه ای برخوردارند. این جستار با بررسی متون روایی به روش توصیفی و تحلیلی، به بیان مصادیق روایات صعب مستصعب و تبیین جهت تقیه ای آن می پردازد.