تحلیل موانع مشارکت‏ جوامع محلی در طرح‏های منابع طبیعی جهت مقابله با گرد و غبار در استان خوزستان

در سال‏های اخیر، گستردگی و شدت گرد و غبار در نواحی جنوب غرب ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص موجب شده است این پدیده یکی از عمده‏ترین مخاطرات زیست محیطی در این نواحی باشد و استان خوزستان به عنوان کانون اصلی گرد و غبار هر ساله متحمل هزینه‏های سنگینی زیادی شده است. در این راستا جهت مقابله با گرد و غبار پروژه‏های‏ منابع طبیعی زیادی اجرا شده است. اما مشکل عمده این پروژه‏ها عدم مشارکت‏های مردمی است، بنابراین، این پژوهش با هدف تحلیل موانع مشارکت‏ جوامع محلی در طرح‏های منابع طبیعی جهت مقابله با گرد و غبار در استان خوزستان انجام شد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ افق زمانی جز تحقیقات تک مقطعی بوده است و داده‏های در یک زمانی خاص گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 21 نفر کارشناسان خبره در ادارات مربوطه در استان خوزستان بودند. تجزیه و تحلیل داده‏ها به وسیله نرم‏افزار Expert Choice انجام شد. نتایج پژوهش بر مبنای مقایسات زوجی نشان داد که مهمترین مرحله برای بررسی موانع مشارکت براساس مراحل مشارکت مرحله تصمیم‏گیری است، پس از آن مراحل اجرا، تقسیم منافع و ارزشیابی است. علاوه بر این، نتایج مقایسه گزینه‏ها براساس تمامی معیارها نشان داد که مهمترین موانع مشارکت جوامع محلی در طرح‏های منابع طبیعی جهت مقابله با گرد و غبار به ترتیب شامل موانع آموزشی، موانع اجتماعی- فرهنگی، موانع اقتصادی، موانع تکنیکی و فنی است. در این راستا پیشنهاد می‏شود توانمندی‏های جوامع محلی و فعالیت‏هایی که باید در مقابله با گرد و غبار انجام دهند شناسایی شده و با آموزش صحیح‏ آن‏ها به جوامع روستایی بتوانند از این قابلیت‏ها در جهت مقابله با گرد و غبار استفاده نمایند تا مشکلات زیست محیطی را به حداقل برسانند.