ترکیب شیمیایی و گوارش‏ پذیری آزمایشگاهی گیاه سسبانیا (Sesbania sesban) در هفته‏ های گوناگون رشد به روش تولید گاز در تغذیه نشخوارکنندگان

گیاه سسبانیا از لگوم ‏های چندساله است که بیش ‏تر، در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و استرالیا می ‏روید. این گیاه انواع خاک ‏ها را تحمل نموده و به ویژه سازگاری بالایی نسبت به خاک‏ های شور دارد. به دلیل پروتیین مناسب و فیبر نسبتا پایین آن، می ‏توان این گیاه را در جیره نشخوارکنندگان به‏ کار برد. این پژوهش با هدف اندازه‏ گیری ترکیبات شیمیایی و گوارش‏ پذیری آزمایشگاهی مواد مغذی گیاه سسبانیا (Sesbania sesban) به روش تولید گاز، و بررسی روند تغییرات این فراسنجه ‏ها ازهفته سوم تا نهم رشد در بخش ‏های گوناگون این گیاه انجام شد. پس از کشت گیاه در مزرعه پژوهشی، در هفته سوم، پنجم، هفتم و نهم کاشت، از گیاه کامل، برگ‏ ها و ساقه برای اندازه ‏گیری ترکیبات شیمیایی (ماده خشک، پروتیین، خاکستر، فیبر نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و اسیدی (ADF)) و هم چنین، گوارش‏ پذیری آزمایشگاهی به روش تولید گاز، به طور جداگانه نمونه ‏هایی برداشته شد. یافته های این آزمایش نشان داد که درصد NDF و ADF با افزایش سن گیاه در گیاه کامل، برگ و ساقه به گونه معنی داری افزایش یافت به گونه ‏ای که در گیاه کامل مقدار NDF از 35/66 درصد درهفته سوم به 46/08 درصد درهفته نهم و مقدار ADF از 22/90 در هفته سوم به 35/43 در هفته نهم رسید. غلظت پروتیین با افزایش سن در همه بخش ‎های گیاه کاهش یافت و مقدار پروتیین خام در هفته نهم رشد به تربیب در گیاه کامل و برگ، 17/38 و 21/01 درصد بود. با افزایش سن گیاه، همگام با افزایش غلظت کربوهیدرات‏ های ساختاری و کاهش پروتیین در هر سه نمونه (گیاه کامل، برگ و ساقه)، تولید گاز تجمعی پس از 48 ساعت، کل گاز تولیدی، میزان انرژی قابل متابولیسم، اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و گوارش‏ پذیری ماده آلی کاهش یافت. یافته ‏های این پژوهش نشان داد با توجه به مقدار ماده خشک تولیدی و دیگر ترکیبات اندازه‏ گیری شده، مناسب ‏ترین زمان برداشت این گیاه چندساله به عنوان گیاه کامل، هفته هفتم کشت بوده و گیاه کامل سسبانیا و یا برگ آن می‏ تواند پس از نزدیک دو ماه کشت منبع مناسبی برای تامین علوفه دام باشد.