شناسایی و تحلیل ذینفعان کلیدی با هدف اولویت بندی خدمات اکوسیستم به منظور یکپارچه سازی در برنامه های توسعه شهری اراک

افزایش نرخ شهرنشینی همراه با تغییرات کاربری زمین، تخریب سیستم های طبیعی و کاهش خدمات اکوسیستم ها را در پی داشته است. بخش اساسی فرآیند گنجاندن مفهوم خدمات اکوسیستم در برنامه های توسعه شهری، شناسایی ذینفعانی است که تحت تاثیر خدمات اکوسیستم بوده یا بر آن تاثیرگذار هستند. اولویت بندی خدمات اکوسیستم توسط ذینفعان از مهمترین برون دادهای مشارکت ذینفعان به سبب کاهش پیچیدگی، زمان و هزینه ارزیابی و مدیریت آن ها است. روش تحقیق از نوع آمیخته (کمی و کیفی) بوده و طی سه مرحله انجام شده است. در گام اول، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان (13نفر) با استفاده از مدل ماتریس انگیزه-قدرت، ذینفعان کلیدی (22 دسته) شناسایی و طبقه بندی شدند. در گام دوم، از طریق نمونه گیری گلوله برفی، از 22 دسته ذینفعان کلیدی شناسایی شده در مرحله قبل، 34 نفر مصاحبه شونده انتخاب و با استفاده از روش گروه کانونی متمرکز، خدمات اکوسیستم مهم شهر اراک شناسایی و مهمترین تاثیرات طرح جامع شهر بر آن مشخص شد. در گام سوم، خدمات اکوسیستم شهر اراک براساس تناسب برای گنجاندن در طرح جامع شهر با استفاده از روش ارزیابی ترجیحات در قالب پرسشنامه توسط مصاحبه شوندگان، اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد از 22 دسته ذینفع شناسایی شده در اراک در چهار گروه دولت و سازمان، کسب وکار، آموزش و پژوهش، جامعه مدنی، اداره کل راه و شهرسازی و اداره کل محیط زیست استان مرکزی در بالاترین سطح از قدرت و انگیزه برای یکپارچه سازی خدمات اکوسیستم در برنامه های شهری اراک قرار دارند. نتایج نشان داد خدماتی چون کیفیت هوا (4/68)، تامین آب (4/12) و تنظیم اقلیم (4/03) از اهمیت بالایی در اراک برخوردار بوده و مطابق نظر مصاحبه شوندگان برای این که در طرح جامع به آن پرداخته شود، اولویت بیشتری در مقایسه با سایرین دارند.